I. DZIAŁALNO¦Ć PODSTAWOWA
1. Gromadzenie i opracowanie zbiorów:
Zbiory Biblioteki na dzień 31 grudnia 2009 r. obejmują 530.319 jednostek inwentarzowych, w tym:

 

księgozbiór	-	394.349 woluminów,
zbiory specjalne	-	66.444 jednostek inwentarzowych,
dokumenty życia społecznego	-	27.831 jednostek inwentarzowych,
czasopisma	-	41.695 woluminów.

W 2009 roku Biblioteka pozyskała 12.648 woluminów książek, 1.154 jedn. inw. zbiorów specjalnych, 947 dokumentów życia społecznego.

 

W drodze zakupu pozyskano 6.181 wol. książek o wartości 260.992 zł oraz 542 jednostki inwentarzowe zbiorów specjalnych o wartości 29.706 zł; w drodze darów i innego rodzaju nabytków pozyskano 612 j. inw. zbiorów specjalnych o wartości 7.763 zł oraz 8.257 wol. książek wartości 143.742 zł, w tym 1.492 wol. zakupiono ze środków uzyskanych ze sprzedaży „cegiełek” za 32.758,78 zł i 298 wol. za pieniądze sponsorów o wartości 6.973,78 zł.
Wskaźnik zakupu książek za 2009 rok wynosi 7,0 wol. (2008 – 7,64 wol., 2007 – 8,65 wol.).
Do Biblioteki wpłynęło w 2009 r. 483 egz. czasopism (385 tytułów) oraz 119 woluminów wydawnictw zbiorowych.
Ze zbiorów Biblioteki w okresie sprawozdawczym wycofano 11.888 jednostek inwentarzowych w wyniku selekcji materiałów zniszczonych, zdekompletowanych, zdezaktualizowanych i nie czytanych.
Wprowadzono do komputerowej bazy danych 13.670 wol. nabytków oraz około 1.800 jedn. wydawnictw ciągłych. Ponadto umieszczono w bazie 1.154 opisów zbiorów specjalnych, 631 muzycznych i 9.504 opisów zbiorów regionalnych.
Udostępniono młodym czytelnikom katalog komputerowy Dziecioopac, który umożliwia przeglądanie i rezerwowanie książek dla dzieci (około 2.500 książek w bazie). Oprogramowanie współpracuje z systemem Prolib, zaopatrzone jest w ciekawą grafikę, która umożliwia interaktywne działania użytkownika.
Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa wzbogaciła się w 2009 roku o 353 publikacje z zasobów WiMBP (głównie książki i czasopisma od XVIII do I połowy XX wieku, grafikę, kartografię). Obecnie w ZBC udostępnionych jest 2.123 dokumentów ze zbiorów Biblioteki.
Przeprowadzono komputerowe skontra zbiorów w filiach nr 1, 2, 3, 4, 9, 10, 11 i Oddziale dla Dzieci.
Na bieżąco aktualizowano zbiory, dokonując selekcji książek nieczytanych i zniszczonych we wszystkich agendach udostępniania.
Ze sprzedaży wydawnictw w Antykwariacie Internetowym Volumen oraz podczas kiermaszy książek uzyskano w ub. r. 15.433 zł, które w całości przeznaczone zostały na zakup nowości wydawniczych Do zbiorów zabezpieczonych w 2009 r. przyjęto 7.535 wol., wycofano 5.969 zniszczonych wol.. Nieodpłatnie przekazano ze zbiorów zabezpieczonych 170 wol. Instytutowi Filozoficzno-Teologicznemu im. Edyty Stein w Zielonej Górze.
2. Udostępnianie zbiorów:
Udostępnianie zbiorów w okresie sprawozdawczym przedstawiało się następująco:

liczba czytelników	-	27.535,
liczba odwiedzin	-	174.847,
liczba wypożyczeń na zewnątrz	-	412.375,	w tym 3.647 zb. specj.,
liczba odwiedzin w czytelniach	-	60.849,
liczba wypożyczeń na miejscu	-	156.253,	w tym 2.537 zb. specj.,
liczba czasopism - wypożyczonych na miejscu	-	69.862,
liczba połączeń internetowych	-	12.089,
liczba udzielonych informacji	-	137.191

W 2009 r. po raz pierwszy od kilku lat odnotowano wzrost liczby czytelników – w stosunku do 2008 r. o 2,2%. Kolejny rok wzrosła też liczba połączeń internetowych w WiMBP (o ok. 10%) oraz liczba korzystających z elektronicznych baz danych, zakupionych w latach 2007-2008 w ramach Programu Operacyjnego Mecenat Państwa (stanowią je głównie dostępy do elektronicznych wersji czasopism i prasy codziennej). W roku 2009 stronę internetową Biblioteki odwiedziło 1,1 mln użytkowników (w sumie od maja 2007 do 31 grudnia 2009 zarejestrowano 3,4 mln odwiedzin). Wśród korzystających z usług bibliotecznych można ponadto wyodrębnić liczbę użytkowników zbiorów WiMBP (regionalia, zbiory specjalne), które są udostępniane w ramach Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej (od października 2005 do końca 2009 r. – ok. 86 tys. otwarć dokumentów WiMBP, w 2009 roku – ok. 23 tys.).
3. Działalność informacyjno-bibliograficzna:
„Bibliografia Ziemi Lubuskiej” – zbibliografowano około 1.500 książek oraz 6.000 tytułów czasopism, sporządzono ok. 5.000 opisów artykułów. Stan bazy – 90.286 opisów bibliograficznych.
WiMBP od 2006 r. uczestniczy w opracowywaniu bibliografii artykułów z gazet i tygodników – wspólnej bazy bibliotek publicznych i Biblioteki Narodowej (dostępnej przez Internet). W Dziale Informacji bibliografowany jest tygodnik „Przegląd” oraz stały dodatek do „Gazety Wyborczej” - „Zielona Góra”. W 2009 r. sporządzono 826 opisów artykułów, przesłanych drogą elektroniczną do Biblioteki Narodowej.
Funkcję ośrodka informacji realizuje głównie Dział Informacji Naukowej i Regionalnej WiMBP, ale działalność informacyjną prowadzą też Czytelnia Ogólna oraz w mniejszym zakresie wszystkie agendy udostępniania zbiorów. W sumie w Bibliotece udzielono 137.191 informacji bibliotecznych, katalogowych i bibliograficznych: w Dziale Informacji 1.011 informacji wymagających więcej poszukiwań (w tym 105 informacji przekazanych e-mailem w ramach usługi Zapytaj bibliotekarza), w Dziale Obsługi Niepełnosprawnych 2.211, w informacji katalogowej 20.032, w Dziale Udostępniania 113.794, w Dziale Zbiorów Specjalnych 143.
Realizowano wypożyczenia międzybiblioteczne: przyjęto 545 zamówień, zrealizowano 457: 232 z bibliotek, 151 od czytelników indywidualnych (część zamówień wykonano w postaci skanów przesłanych drogą elektroniczną). Zrealizowano także 13 kwerend dla różnych podmiotów.
Oprowadzono po Bibliotece oraz Muzeum Książki 72 wycieczki, głównie dzieci i młodzież.
4. Działalność naukowa Biblioteki:
Konferencje:
Konferencja wojewódzka „Potrzeby czytelnicze i edukacyjne dorosłych - rola biblioteki w ich zaspokajaniu” (6-7 października 2009). Udział w niej wzięło 46 bibliotekarzy południowej części woj. lubuskiego oraz 2 osoby z WiMBP w Gorzowie Wlkp. Prezentowane wystąpienia dotyczyły czytelnictwa i edukacji ludzi dorosłych, potrzeb czytelniczych i edukacyjnych ludzi dorosłych. Uczestnicy konferencji zapoznali się również z wynikami badań czytelniczych ph. „Miejsce biblioteki w życiu seniorów. Potrzeby i zainteresowania kulturalne”, przeprowadzonych wśród użytkowników bibliotek południowej części województwa. Konkretne działania realizowane w swoich bibliotekach na rzecz dorosłych czytelników przedstawili dyrektorzy uczestniczący w konferencji.
21 października odbyła się konferencja “Zapisali się w dziejach ¦rodkowego Nadodrza. Szkice biograficzne”. Jej celem było przypomnienie sylwetek ważnych dla regionu osób, o których dotychczas niewiele publikowano. Wykład inauguracyjny wygłosił prof. dr hab. Hieronim Szczegóła, przedstawiając dotychczasowy stan badań nad biografiami w skali ogólnopolskiej, regionalnej i lokalnej oraz sugerując konieczność opracowania lubuskiego leksykonu biograficznego. W konferencji wzięło udział 13 referentów, m.in. z Uniwersytetu Zielonogórskiego, WiMBP, Muzeum Ziemi Lubuskiej. Na dzień konferencji przygotowano publikację książkową, w której zamieszczono dodatkowo 6 biogramów, których na konferencji nie przedstawiono.
Publikacje pracowników:
W 2009 roku w Oficynie Wydawniczej WiMBP Pro Libris ukazała się Bibliografia publikacji pracowników WiMBP im. C. Norwida, zawierająca teksty opublikowane do roku 2008.
W 2009 roku pracownicy opublikowali 42 artykuły, między innymi w „Bibliotekarzu”, Bibliotekarzu Lubuskim”, „Poradnik Bibliotekarza”, Piśmie „Pro Libris”, „Goniec Żagański”, wydawnictwach IPN, w Grodziskich Zeszytach Historycznych, publikacjach Uniwersytetu Zielonogórskiego, w czasopismach i materiałach konferencyjnych oraz pismach elektronicznych. Dotyczyły one zagadnień bibliotekarskich oraz historii i kultury regionu.
Badania naukowe:
W 2009 zakończono prace nad szczegółowym opracowaniem korespondencji Herminy von Reuss, żony ostatniego cesarza Niemiec Wilhelma II Hohenzollerna. W wyniku badań w Oficynie Wydawniczej WiMBP Pro Libris ukazała się publikacja Jarosława Kuczera charakteryzująca kolekcję dokumentów pt. Archiwum Herminy von Reuss. Korespondencja rodzin Reuss, Schonaich-Carolath, Hohenzollern oraz Prittwitz und Gaffron w zbiorach WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze.
Pracownik Biblioteki z tytułem doktora uczestniczył w projekcie badawczo-edukacyjnym IPN ph. „Harcerstwo w Polsce i poza granicami kraju w latach 1939-1990”.
Bibliotekarz kontynuujący studia doktoranckie wystąpił z referatem i prezentacją multimedialną pt. „Losy księgozbiorów poniemieckich po II wojnie światowej” na konferencji „Dziedzictwo kulturowe na ¦rodkowym Nadodrzu. Zabytki w percepcji społecznej po II wojnie światowej” organizowanej na Uniwersytecie Zielonogórskim.
Badania czytelnicze:
W 2009 przeprowadzono badania czytelnicze wśród użytkowników bibliotek publicznych południowej części województwa „Miejsce biblioteki w życiu seniorów. Potrzeby i zainteresowania kulturalne”. Informacje zebrane zostały na podstawie badań ankietowych skierowanych do czytelników bibliotek publicznych południowej części województwa lubuskiego. Zdiagnozowano zainteresowania, oczekiwania i potrzeby respondentów, w celu lepszego dostosowania działalności bibliotek do ich oczekiwań. Badania wskazały także miejsce, jakie w życiu seniorów zajmuje książka i biblioteka, jak również zaprezentowały stosunek do komputerów i procesu informatyzacji bibliotek. Ankiety umożliwiły również poznanie zainteresowań kulturalnych seniorów oraz powody ograniczania udziału w kulturze.
5. Informatyzacja biblioteki:
W ramach realizacji kolejnego etapu projektu o nazwie „System sieciowego udostępniania informacyjnych baz danych w WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze” dokonano przedłużenia o kolejny rok udostępniania, wcześniej zakupionych, informacyjnych baz danych. Z powodu konieczności ograniczenia środków finansowych nie zakupiono nowych baz danych.
Najważniejszą inwestycją, zrealizowaną w 2009 roku było zestawienie łącza światłowodowego od budynku Biblioteki do węzła miejskiej sieci komputerowej ZielMAN. Wykonane łącze światłowodowe o dużej przepustowości oraz bardzo dużych możliwościach jej dalszego zwiększania w kolejnych latach, umożliwia rozwój Centrum Przetwarzania Danych Bibliotecznych, znacznie poprawia współpracę z Uniwersytetem Zielonogórskim we współtworzeniu Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej oraz otwiera możliwości wdrażania kolejnych projektów związanych z sieciowym udostępnianiem zasobów bibliotecznych. W związku z inwestycją konieczne było również wykonanie lokalnych połączeń światłowodowych pomiędzy zakończeniem zestawionego łącza światłowodowego, a istniejącym sprzętem WiMBP.
Kolejnym etapem informatyzacji procesów bibliotecznych było rozpoczęcie migracji oprogramowania bibliotecznego do wersji PROLIB M21, pracującego zgodnie ze standardem MARC 21. W ramach podjętych prac przygotowano systemy operacyjne serwerów sieciowych, przekonfigurowano część usług sieciowych, a także uruchomiono testowe wersje nowego oprogramowania oraz niezbędnych baz danych. Przygotowano konwersję produkcyjnej bazy danych do formatu MARC 21. W grudniu 2009 roku przeprowadzono pierwsze szkolenie dla bibliotekarzy z obsługi formatu MARC21.
Zakup i instalacja sprzętu informatycznego (rzutnik, komputery PC, notebooki, czytniki kodów kreskowych) pozwoliła na zwiększenie dostępności infrastruktury informacyjnej WiMBP, a także ułatwiła dostęp do zasobów bibliograficznych i poprawiła wydajność stacji roboczych na stanowiskach pracy.
Przyłączono do Centrum Przetwarzania Danych Bibliotecznych działającego przy WiMBP kolejną bibliotekę, a także zwiększono liczbę licencji dostępowych dla części bibliotek już funkcjonujących w ramach Centrum. Prowadzono instruktaż związany z obsługą oprogramowania PROLIB.
6. Udzielanie bibliotekom pomocy instrukcyjno - metodycznej i szkoleniowej:
Działalność instrukcyjno-metodyczna
W ramach sprawowania nadzoru merytorycznego i udzielania pomocy 175 bibliotekom publicznym południowej części województwa w 7 powiatach, na bieżąco prowadzone były konsultacje bezpośrednie i telefoniczne. Udzielano też różnego rodzaju informacji w sprawach organizacyjnych i związanych z działalnością bibliotek. W roku 2009 pracownicy WiMBP 87 razy wyjeżdżali w teren (sprawy organizacyjne, instruktaż ogólny i komputerowy, szkolenia, seminaria, spotkania autorskie i okolicznościowe).

1. Zebrano analizy oraz sprawozdania opisowe i liczbowe z bibliotek terenowych. Niezbędne dane statystyczne przekazano do WUS, a szczegółową analizę dotyczącą sieci bibliotek publicznych za 2008 r. do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
2. Od marca 2009 rozpoczęto realizację Programu Rozwoju Bibliotek Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego oraz powiązanego z nim wieloletniego programu rządowego Biblioteka+, prowadzonego przez Instytut Książki. Zorganizowano spotkanie informacyjne dla dyrektorów i kierowników bibliotek kwalifikujących się do Programu i przeprowadzono nabór. Na bieżąco realizowane były wszystkie planowane w obu programach działania.
3. Koordynowano spotkania autorskie z 5. pisarzami dla dzieci i młodzieży w ramach akcji „Z książką na walizkach” w 20. bibliotekach publicznych południowej części województwa lubuskiego oraz Oddziale dla Dzieci i 2. filiach miejskich WiMBP.
4. Koordynowano podział dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zakup nowości dla 49. bibliotek terenowych.
5. W ramach działalności Dyskusyjnych Klubów Książki przygotowano pod względem organizacyjnym i merytorycznym 39 spotkań autorskich: 34 w bibliotekach terenowych, 5 w Zielonej Górze, w filiach miejskich oraz w gmachu głównym. W Zielonej Górze oraz w terenie działa 49 klubów: 26 dla dzieci i młodzieży, 23 dla dorosłych. Opracowano informator statystyczny „Biblioteki publiczne województwa lubuskiego w 2009 r.”

Seminaria i doskonalenie zawodowe

1. Zorganizowano seminarium dla dyrektorów i kierowników bibliotek publicznych południowej części województwa lubuskiego, podczas którego podsumowano wyniki w czytelnictwie uzyskane przez biblioteki publiczne w 2008 roku, omówiono wyniki ankiety pt. „Komputer w bibliotece – korzystanie z multimediów i Internetu”, przedstawiono ramowy plan działalności Dyskusyjnych Klubów Książki na rok 2009 oraz poinformowano o możliwościach pozyskania dodatkowych środków dla bibliotek w 2009 roku (12 marca 2009).
2. Dla pracowników bibliotek dziecięcych zorganizowano seminarium, podczas którego podsumowano wyniki w czytelnictwie uzyskane przez Oddziały dla Dzieci południowej części województwa w 2008 roku. Uczestnicy wysłuchali także wykładów związanych z postacią Janusza Korczaka (3 kwietnia 2009).
3. Zorganizowano 6 seminariów dla bibliotekarzy ze wszystkich siedmiu powiatów podległych WiMBP. Bibliotekarze wysłuchali przygotowanych dla nich wykładów związanych z zarządzaniem i rozwojem bibliotek, w szczególności informatyzacją i cyfryzacją. Bibliotekarze wymieniali się również doświadczeniami z pracy bibliotek, prezentując strony internetowe instytucji.
4. W 2009 roku dla moderatorów DKK zorganizowano 5 spotkań warsztatowych.
5. Przeprowadzono 2. edycje warsztatów ph. „Wystąpienia publiczne” dla dyrektorów i kierowników bibliotek publicznych (22 i 23 czerwca 2009).
6. Przeprowadzono szkolenia pracowników WiMBP z zakresu obsługi arkusza kalkulacyjnego - calc.
7. Zorganizowano 10 comiesięcznych szkoleń dla pracowników WiMBP, które dotyczyły m. in. ciekawych zjawisk kulturalnych na mapie regionu, kraju i Niemiec.
8. W grudniu przeszkolono 15 bibliotekarzy w zakresie obsługi formatu MARC21.
9. Wspólnie z Zarządem Oddziału SBP przygotowano seminaria wyjazdowe bibliotekarzy do Zakopanego (czerwiec 2009) oraz do Berlina (czerwiec 2009).
10. Pracownik Biblioteki Neofilologicznej Uniwersytetu Zielonogórskiego odbył w WiMBP miesięczną praktykę w ramach doskonalenia zawodowego oraz pogłębienia wiedzy i kwalifikacji niezbędnych do awansu. Sześciu studentów UZ przebywało na praktykach studenckich.
11. Pracownicy Biblioteki uczestniczyli w ogólnopolskich konferencjach i kursach:
    • ogólnopolska Konferencja Naukowa ph. „Jakość usług bibliotecznych w społeczeństwie informacyjnym” (26-27.02.09 ), Biblioteka ¦ląska w Katowicach,
    • 4 spotkania koordynatorów regionalnych Programu Rozwoju Bibliotek (marzec, czerwiec, wrzesień, listopad), Warszawa,
    • Konferencja naukowa „Polskie biblioteki publiczne - nowe otwarcie” (17.06.09), Uniwersytet Warszawski,
    • Szkolenia dla pracowników działów instrukcyjno - metodycznych bibliotek wojewódzkich oraz osób zajmujących się realizacją szkoleń dla bibliotekarzy w ramach Programu Rozwoju Bibliotek (21-23.10.09, 30.11.-02.12.09), Puszczykowo k/Poznania,
    • IV Forum Młodych Bibliotekarzy (5-6 listopada), WBP w Krakowie,
    • XII Targi Książki w Krakowie (4-7 listopada 2009),
    • szkolenie w Bibliotece Narodowej związane z tworzeniem bazy artykułów prasowych, Warszawa (14 maja),
    • udział w pracach Zespołu ds. Bibliografii Regionalnej przy ZG SBP, opracowanie dokumentów kartograficznych, Warszawa, Jelenia Góra (22 czerwca, 10 października),
    • konferencja naukowa „Druga i Trzecia Niepodległość: bilans 20 lat”, Uniwersytet Zielonogórski (28 września),
    • Warsztaty „Biblioteki cyfrowe”, Poznań (10 grudnia).

II. DZIAŁALNO¦Ć POPULARYZATORSKA I KUTURALNO-O¦WIATOWA
1. Działalność wystawiennicza:
salon:

 

luty	Origami - papierowa mozaika. Prace uczniów Zespołu Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze,
marzec	25-lecie Sekcji Tkactwa Artystycznego Penelopa - wystawa gobelinów,
kwiecień	Korczak i jego dzieło - poplenerowa wystawa wybitnych przedstawicieli polskiej szkoły ilustracji,
maj - sierpień	Daj mi wstążkę błękitną… - wystawa ilustracji płockiej artystki Zofii Samusik-Zaremby do wierszy Cypriana Norwida,
wrzesień - październik	Wino i Winobranie - pokonkursowa wystawa Otwartego XI. Międzynarodowego Konkursu na Rysunek Satyryczny,
listopad	Lubuska plastyka w zbiorach WiMBP - prace lubuskich artystów, byłych i obecnych członków Zielonogórskiego Związku Polskich Artystów Plastyków,
grudzień	Co za nami i przed nami - wystawa prac studentów i absolwentów Katedry Sztuki i Kultury Plastycznej Wydziału Artystycznego Uniwersytetu Zielonogórskiego,

hall:

 

 

styczeń	Stanisław Para - grafika, ekslibris,
luty	Witaj Nepalu - wystawa fotograficzna Jerzego Szewczyka,
marzec	Freye Leszka Witkowskiego,
kwiecień	Przez wiedzę i umiejętności do sukcesu. 5-lecie działalności Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych. Lubuski Oddział Regionalny w Kożuchowie,
maj	Wydawnictwa Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich - ze zbiorów WiMBP,
czerwiec	Urok srebra w biżuterii - wystawa biżuterii artystycznej Anety Pabjańskiej-Moskwy,
lipiec - sierpień	Współczesna kartografia lubuska – ze zbiorów WiMBP,
wrzesień	…bo królom był równy. Juliusz Słowacki 1809-1848.Wystawa z okazji 200. rocznicy urodzin Juliusza Słowackiego,
październik	W świecie satyry Jerzego Fedry - rysunki satyryczne J. Fedry,
listopad	Kibice na obiektach sportowych - wystawa fotograficzna Łukasza Sawickiego,
grudzień	Józef Kostrzewski - nestor polskiej archeologii. Wystawa ze zbiorów WiMBP.

Zorganizowano ponadto 108 innych ekspozycji, m. in. w Oddziale dla Dzieci, filiach miejskich i Oddziale Obsługi Niepełnosprawnych.
2. Czwartki Lubuskie:
W 2009 roku zorganizowano w WiMBP 14 „Czwartków Lubuskich”:
9 spotkań autorskich z popularnymi twórcami polskimi i zagranicznymi:

 12.03. z ks. Jerzym Hajdugą, prowadzenie ks. dr Andrzej Draguła,

• 26.03. z Hanną Kowalewską, prowadzenie E. Wozowczyk-Leszko,
• 21.05. z Hatifem Janabi, prowadzenie Eugeniusz Kurzawa,
• 4.06. z Małgorzatą Kalicińską, prowadzenie E. Wozowczyk-Leszko,
• 1.10. z Marią Czubaszek, prowadzenie K. Stanglewicz,
• 15.10. ze Stanisławem Srokowskim, prowadzenie Alfred Siatecki,
• 19.11. z Manulą Kalicką, prowadzenie E. Wozowczyk-Leszko,
• 3.12. z Krzysztofem Koziołkiem, prowadzenie Alfred Siatecki,
• 10.12. z żołnierzami 17.Wielkopolskiej Brygady Zmechanizowanej z Międzyrzecza, uczestnikami VIII zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku, autorami książki Al Kut ostatnia zmiana, prowadzenie kpt. Szczepan Głuszczak,

5 promocji książek autorów regionalnych:

• 15.01. Bliżej piątego wymiaru Tomasza Florkowskiego, prowadzenie E. Wozowczyk-Leszko
• 22.01. I ja tam byłam… Eugenii Pawłowskiej, prowadzenie Eugeniusz Kurzawa,
• 19.02. Pradawne pieśni Agnieszki Haupe, prowadzenie Dorota Kaczmarek,
• 5.03. Fraszki i inne fatałaszki Janiny E. Lorenc, prowadzenie Zbigniew Kozłowski,
• 3.12. Klucz do bramy Alfreda Siateckiego, prowadzenie Edward Mincer.

3. Praca z czytelnikiem dziecięcym:

1. „Z książką na walizkach. IV lubuskie spotkania pisarzy z młodymi czytelnikami” (26-28 kwietnia 2009 r.) Główny organizator przedsięwzięcia – Biblioteka Publiczna Gminy Sulechów – z udziałem zaproszonych pisarzy: Kaliny Jerzykowskiej, Beaty Ostrowickiej, Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel, Tomasza Trojanowskiego oraz Zbigniewa Kozłowskiego, przygotowała szereg interesujących wydarzeń towarzyszących imprezie: korowód bajkowych postaci, występ chóru dziecięcego, prezentacje taneczne, mini-musical w wykonaniu najmłodszych.
   W trakcie imprezy rozstrzygnięto ogłoszone konkursy wojewódzkie: plastyczny dla dzieci ph. „Czytam, tworzę” oraz dla bibliotekarzy na scenariusz działań twórczych skierowanych do dzieci i młodzieży. Laureaci otrzymali nagrody rzeczowe ufundowane przez wydawnictwa „Literatura” i „Pro Libris” oraz Bibliotekę Wojewódzką.
   Przez kolejne dwa dni, 27 i 28 kwietnia 2009, zorganizowano 20. spotkań w bibliotekach publicznych południowej części województwa lubuskiego oraz filiach WiMBP w Zielonej Górze.
   Każde ze spotkań było niezwykłą okazją do spotkania z pisarzami, wysłuchania fragmentów książek czytanych przez autorów, rozmów o literaturze dla dzieci, poznania drogi książki od pomysłu do wersji drukowanej, zdobycia autografu, czy poznania warsztatu pracy pisarzy.
2. VI Wiosenny Konkurs Ortograficzny to przedsięwzięcie skierowane do uczniów zielonogórskich szkół podstawowych oraz gimnazjów. Celem konkursu było promowanie poprawnej polszczyzny, pogłębianie wiedzy z zakresu ortografii języka polskiego, propagowanie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży oraz promocja biblioteki. Zmagania konkursowe poprzedziły zajęcia warsztatowe pt. „Corrida ortograficzna”. W eliminacjach w poszczególnych filiach uczestniczyło 1.050 uczniów. Dyktando finałowe, które pisało 163 osoby, wyłoniło 28 mistrzów ortografii.
3. Od złości do radości. Uczymy się rozumieć siebie i innych – cykl zajęć feryjnych dla dzieci z 5 filii Biblioteki. Celem zadania było stworzenie interesującej alternatywy spędzenia wolnego czasu dzieciom pozostającym podczas ferii w mieście, otoczenie ich opieką podczas nieobecności rodziców, a także, poprzez różne formy zajęć, rozbudzanie potrzeby obcowania z literaturą, rozwijanie zainteresowań i zdolności, popularyzacja książki i czytelnictwa. Spotkania nawiązywały do projektu „Wokół ilustracji” realizowanego w 2008 roku. Zajęcia dotyczące emocji (złość, zazdrość, smutek, strach, wstręt, wstyd, radość) przygotowane zostały w duchu pedagogiki zabawy, z wykorzystaniem form plastycznych, literackich, teatralnych i ruchowych. Ponadto odbyły się interaktywne wykłady na temat emocji, prowadzone przez psychologów oraz spotkania autorskie z Wojciechem Kołyszko i Joanną Tomaszewską, autorami i ilustratorami książek dla dzieci. Ferie zakończyło wspólne spotkanie dzieci biorących udział w zajęciach w Klubie Pro Libris z udziałem autorów. Ponadto w Filii nr 11, tradycyjnie już, odbył się VI Turniej Gry w Chińczyka. W Oddziale dla Dzieci miała miejsce Noc w Bibliotece ph. Strachy na lachy.
4. Jubileuszowy X Przegląd Mistrza Pięknego Czytania ph. „Czytamy z Zakamarkami” zorganizowało wspólnie 5 filii oraz Oddział dla Dzieci. Celem przeglądu było rozbudzanie zainteresowań współczesną szwedzką literaturą dla dzieci, wydawaną przez poznańskie wydawnictwo Zakamarki, kształcenie umiejętności pięknego czytania oraz utrwalanie potrzeb i nawyków czytelniczych. W sali dębowej odbyło się przesłuchanie 57 kandydatów na mistrza z 12 szkół podstawowych (kl. I – IV). W przeglądzie wyłoniono 18 laureatów, wśród nich znalazło się 5 debiutujących pierwszoklasistów.
5. Celem Spotkań z niemiecką literaturą dziecięcą było poznanie twórczości zachodnich sąsiadów (klasycznej i współczesnej), uwrażliwienie uczestników na jej odbiór poprzez działania teatralne i plastyczne, pomoc w nauce języka niemieckiego. Ich adresatami były dzieci przedszkolne uczące się języka niemieckiego. Podczas warsztatów plastycznych i działań happeningowych w Oddziale dla Dzieci uczestnicy wykonywali indywidualne i grupowe prace plastyczne w różnych technikach, przygotowali proste potrawy wiążące się z postaciami niemieckiej literatury dziecięcej. Na czas realizacji projektu z bibliotek partnerskich w Peitz i Cottbus wypożyczono książki, płyty CD i inne materiały w języku niemieckim. Trzy warsztaty literacko-plastyczne przeprowadzono w bibliotekach niemieckich (Peitz i Cottbus). Spotkania związane też były z konkursem, inspirowanym baśnią „Frau Holle”, w którym wzięli udział wszyscy uczestnicy warsztatów. Nagrodzono 34 osoby z Polski i Niemiec.
   Jednym z etapów projektu były też zajęcia teatralne, podczas których, pod okiem instruktora teatralnego, na bazie książki E. Carle „Bardzo głodna gąsienica”, przygotowano spektakl w języku polskim i niemieckim. Odbyło się 10 prób, spektakl przedstawia 7 młodych „aktorów”. W całym projekcie uczestniczyło ok. 230. dzieci.
6. W ramach Tygodnia Bibliotek w maju w Oddziale dla Dzieci miały miejsce 2 spotkania z dziećmi niedosłyszącymi. Przeprowadzono warsztaty literacko-plastyczne oraz pokazano uczestnikom Bibliotekę, zapoznając ich z zadaniami i funkcjonowaniem poszczególnych działów. Ponadto w zajęciach literacko-plastycznych, popularyzujących wydawnictwa Ene-due-rabe i Zakamarki uczestniczyły dzieci z dwóch miejskich przedszkoli.
   Zajęcia literacko plastyczne odbyły się także w Filii nr 8 ph. „Biblioteka na wesoło” oraz w Filii nr 11 ph. „Czy lubię siebie i swoją rodzinę”. Na spotkania zaproszono strażaka i policjanta. W filiach nr 1, 3 i 5 zorganizowano kiermasze książek oraz okolicznościowe ekspozycje literatury regionalnej i obrazujące historię bibliotek. „Rok 2009 – rokiem astronomii” – to hasło Tygodnia Bibliotek w Filii nr 9, która nawiązała współpracę z Obserwatorium Astronomicznym i której odbyły się zajęcia przybliżające tę tematykę.
7. Po raz siódmy Biblioteka włączyła się w obchody Dni Niemieckich, organizowane wspólnie z Uniwersytetem Zielonogórskim. 8 października w sali dębowej Biblioteki spotkali się młodzi czytelnicy – przedszkolaki i uczniowie najmłodszych klas szkół podstawowych z Zielonej Góry i Frankfurtu n. Odrą na Przeglądzie Małych Form Artystycznych. Popisywali się znajomością języka polskiego i niemieckiego prezentując piosenki, wiersze, gry, zabawy i scenki teatralne. Uczniowie klas I-III szkół podstawowych obejrzeli spektakl Pan Gutenberg w Zielonej Górze, w języku polskim i niemieckim. Podczas przedstawienia mieli okazję obejrzeć z bliska inkunabuły i starodruki ze zbiorów Muzeum Książki WiMBP.

Inne działania:
Zabawy Językiem Niemieckim (program Instytutu Goethego Deutsch-Wagen-Tour) – udział dzieci z kl. I-III ze szkół podstawowych nr 1, 14, i 18.
Wakacyjne spotkania wilkowe – zajęcia dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym w Oddziale dla Dzieci. W lipcu, w różnych formach zajęć, 60 dzieci poznawało życie i zwyczaje wilków w oparciu o książki: „Piaskowy wilk” Asa Lind i „Wilki wyszły ze ścian” Neil Gaiman.
Kleksomania – turniej drużyn dla czwartoklasistów w ramach obchodów dnia patrona Oddziału dla Dzieci – Biblioteki Pana Kleksa.
Mandale – cykl spotkań dla sześciolatków w Filii nr 2.
Wokół Elmera, patrona biblioteki dla dzieci Filii nr 2– wspólne szycie elmerowej poduchy przez uczniów kl. III.
Międzynarodowy Rok Astronomii – astronomiczne spotkania o charakterze literacko-plastyczno-ruchowym, z pokazem multimedialnym, dla starszych przedszkolaków w Filii nr 3.
Czytam – tworzę oraz Z Panem Soczewką w Kosmosie – warsztaty literacko-plastyczne dla siedmiolatków, popularyzujące wiedzę o Ziemi i ochronie środowiska w Filii nr 8.
Kosmiczne warsztaty – w Filii nr 9 z okazji Dnia Dziecka połączone z wizytą w Wieży Braniborskiej.
Calineczka – przedszkolaki dla przedszkolaków – przygotowanie i wystawienie teatrzyku w Filii nr 11.
Filia nr 10 – szpital – 41 spotkań na oddziale dziecięcym, głośne czytanie książki wybranej przez małych pacjentów.
Małe Studium Teatralne: podczas 6. spektakli prezentowano przedstawienie Niebieski piesek.
4. Dyskusyjne Kluby Książki:
W WiMBP koordynowano działalność 49. Dyskusyjnych Klubów Książki południowej części województwa. Kluby liczą 450 stałych członków, w 2009 r. uczestniczyli oni w 407 spotkaniach klubowych. Omówiono 447 książek popularnych autorów polskich oraz zagranicznych i zorganizowano dla klubowiczów 45 spotkań autorskich (11 w Zielonej Górze), których gośćmi byli m.in.: Paweł Zawitkowski, Manula Kalicka, Roksana Jędrzejewska-Wróbel, Stanisław Srokowski, Maria Czubaszek, Ewa Nowak, Karl Grenzler, Zbigniew Kozłowski, Krystyna ¦migielska, Krzysztof Petek, Małgorzata Kalicińska, Grzegorz Kasdepke, Hatif Janabi, Hanna Kowalewska. Zakupiono 1.170 wol. książek za 26.296 zł.
Dla moderatorów DKK zorganizowano ponadto 5 spotkań warsztatowych.
5. Inne formy pracy z czytelnikiem dorosłym:
Spotkania muzyczne w Czytelni Muzycznej – koncert akustyczny utworów rockowych w wykonaniu zespołu Bez Twarzy, koncert DVD – Lao Che Przystanek Woodstock 2008.
Szachy – codzienna oferta czytelni Filii nr 4. Inicjatywa spotkała się z dużym zainteresowaniem starszych czytelników, którzy grają od otwarcia do zamknięcia biblioteki.
Galeria na Ptasiej – powstała w listopadzie z inicjatywy członków grupy fotograficznej Alfa w Filii nr 1. W 2009 r. miała miejsce pierwsza wystawa prac fotograficznych p. Bogdana Springera.
Herbatka przy samowarze – 3 spotkania w Filii nr 4, w czasie których można było podyskutować na różne tematy, powspominać, pograć w szachy. Oferta dla ludzi starszych, samotnych.
6. Działania zmierzające do wyrównywania szans w dostępie do dóbr kultury:
W 2009 roku prowadzono szereg działań integracyjnych ze środowiskami osób niepełnosprawnych. Było to m. in. 68 spotkań z elementami biblioterapii z grupami uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej „Tęcza”, „Arkadia”, „Kolory Życia”. Praca z tymi czytelnikami opiera się na krótkich tekstach baśniowych, bajkach, wierszach dla dzieci. Przez cały rok współpracowano z grupą chorych na stwardnienie rozsiane „Biegusy”.
W Oddziale Obsługi Niepełnosprawnych przyjęto w ub. roku 37 wycieczki.
Biblioteka oferowała przez cały rok akcję „Książka na telefon”, w ramach której dostarczano nieodpłatnie książki do domu czytelnikom nie poruszającym się samodzielnie, chorym i starszym.
III. DZIAŁALNO¦Ć WYDAWNICZA
Nakładem wydawnictwa WiMBP Pro Libris ukazały się następujące publikacje:

• Zapisali się w dziejach ¦rodkowego Nadodrza. Szkice biograficzne [wydawnictwo konferencyjne],
• Agnieszka Haupe, Pradawne pieśni [baśnie],
• XX rocznica powstania Stowarzyszenia Poszkodowanych przez III Rzeszę [katalog],
• Bibliografia publikacji pracowników WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze, [bibliografia],
• Jan Janusz Werstler, Pożegnanie jabłoni. Wiersze wybrane [poezja],
• Biblioteki Publiczne Województwa Lubuskiego. Informator statystyczny 2008,

opracowanie bibliograficzne:

• Jarosław Kuczer, Archiwum Herminy von Reuss. Korespondencja rodzin Reuss, Schonaich-Carolath, Hohenzollern oraz Prittwitz und Gaffron w zbiorach WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze.

wydawnictwa ciągłe:
Kontynuowano wydawanie Lubuskiego Pisma Literacko-Kulturalnego Pro Libris, które od 2004 roku stało się kwartalnikiem. W 2009 roku ukazały się numery 1(26), 2(27), 3(28), 4(29), wszystkie w polsko-niemieckiej wersji językowej. Promocja kolejnych numerów miała miejsce w Cottbus, Gorzowie Wlkp., Krośnie Odrzańskim, czwartego jest planowana we Frankfurcie w styczniu 2010 r. Pierwszy poświęcono zagadnieniom związanym z feminizmem, drugi – tożsamości kulturowej, dwa ostatnie – elitom (obyczajowym, kulturowym, politycznym).
Wydano kolejne numery pisma branżowego Bibliotekarz Lubuski 1(27)2009, nr 2(28)2009.
IV. WAŻNIEJSZE WYDARZENIA KULTURALNE

1. Podczas Czwartku Lubuskiego 26 lutego 2009 wręczono nagrody za najlepszą książkę literacką i naukową autorów mieszkających na ¦rodkowym Nadodrzu Lubuski Wawrzyn Literacki i Lubuski Wawrzyn Naukowy za 2008 rok. Nagrodę za najlepsze książki literackie 2008 r. otrzymali: Karol Graczyk za tomik Osiemdziesiąt cztery oraz Eugenia Pawłowska za zbiór felietonów I ja tam byłam… Uhonorowano ponadto krakowskie Wydawnictwo LIST za najciekawiej wydaną książkę – tomik poezji ks. Jerzego Hajdugi Rozerwanie nieba.
   Za najlepszą publikację naukową o tematyce regionalnej jury uznało opracowanie Radosława Stryckiego Dzieje kartografii w Nowej Marchii do końca XVIII wieku. Imprezę uświetnił koncert Kwartetu Filharmonii Zielonogórskiej.
2. Zorganizowano Międzynarodowy Festiwal Literacki, 14-16 maja 2009 r., promujący literaturę krajów ościennych, przybliżający najnowsze nurty i tendencje w literaturze naszych sąsiadów oraz umożliwiający wymianę poglądów na temat obecności, percepcji i kondycji polskiej literatury (w tym regionalnej) na Litwie, Białorusi, Ukrainie, Słowacji, Niemczech, Estonii, z udziałem sześciu pisarzy reprezentujących kraje ościenne. W ramach Czwartku Lubuskiego 14 maja, w sali widowiskowej Biblioteki odbyła się Biesiada Literacka z udziałem zagranicznych pisarzy. Spotkanie było też okazją do degustacji potraw charakterystycznych dla krajów reprezentowanych w MFL. 15 maja zaproszeni autorzy wzięli udział w spotkaniach w bibliotekach południowej części województwa: w Bytomiu Odrzańskim, Bieniowie, Brodach, Gubinie ¦wiebodzinie, Żarach. 16 maja, w żarskim Ratuszu, w ramach 8. Majowych Spotkań Literackich, odbyło się sympozjum ph. „Literackie pomosty”, z udziałem pisarzy zagranicznych oraz twórców regionalnych.
3. Wspólnie z Narodowym Bankiem Polskim zorganizowano dwie imprezy związane z wprowadzeniem do obiegu okolicznościowych monet: z okazji 20. rocznicy wyborów 4 czerwca 1989 r. (18 czerwca 2009) oraz 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej (17 września 2009). Spotkaniom towarzyszyły okolicznościowe prelekcje oraz losowanie monet wśród posiadaczy karnetów wejściowych. Srebrnymi monetami kolekcjonerskimi uhonorowano osoby zasłużone dla historii miasta i regionu.
4. 8 maja 2008 r. w Zielonej Górze bibliotekarze z całego województwa lubuskiego obchodzili swoje święto. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele bibliotek publicznych, pedagogicznych oraz uczelnianych naszego regionu. Wojewódzki Dzień Bibliotekarza był okazją do uhonorowania i wyróżnienia niektórych z nich odznaczeniami państwowymi, resortowymi i SBP oraz dyplomami Marszałka Województwa. Poza oficjalnymi obchodami święta, bibliotekarze bawili się podczas majowej imprezy plenerowej w Przylepie, zorganizowanej wspólnie z Zarządem Oddziału Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
5. Biblioteka była współorganizatorem X Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. E. Paukszty „Małe ojczyzny” w Kargowej.

V. POZYSKIWANIE DODATKOWYCH ¦RODKÓW

1. Biblioteka pozyskała na realizację wielu zadań dodatkowe środki z Programów Operacyjnych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego:

   PO Literatura i czytelnictwo

   • Publikacja i promocja Lubuskiego Pisma Literacko-Kulturalnego „Pro Libris” - kwota dofinansowania: 20.000 zł,
   • Międzynarodowy Festiwal Literacki, kwota dofinansowania 25.120 zł,
   • Zakup nowości wydawniczych - kwota dofinansowania: 25.103 zł,

   PO Edukacja Kulturalna i diagnoza kultury

   • Cykl imprez kulturalno-oświatowych dla dzieci z płd. części województwa lubuskiego, kwota dofinansowania 15.760,
2. ¦rodki z Instytutu Książki:
   • Dyskusyjne Kluby Książki - kwota dofinansowania: 69.570 zł.
3. ¦rodki z budżetu Urzędu Miasta Zielona Góra:
   • publikacje Oficyny Wydawniczej Pro Libris, kwota dofinansowania: 8.000 zł,
   • zorganizowany wypoczynek dzieci i młodzieży Ferie zimowe 2009, kwota dofinansowania: 3.000 zł,
4. ¦rodki z budżetu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego:
   • Konferencja wojewódzka „„Potrzeby czytelnicze i edukacyjne dorosłych - rola biblioteki w ich zaspokajaniu” – 3.000 zł (środki dla SBP),
   • Wydanie dwóch numerów Bibliotekarza Lubuskiego – 1.500 zł (środki dla SBP),
5. Fundacja Współpracy Polsko – Niemieckiej dofinansowała publikację 3 numerów „Pro Libris” Lubuskiego Pisma Literacko-Kulturalnego w wysokości 50.000 zł (projekt realizowany od grudnia 2008 do czerwca 2009).
6. Pozyskano również środki od różnych sponsorów na publikacje, głównie z literatury pięknej w wysokości 10.718 zł.
7. Z Narodowego Banku Polskiego pozyskano na organizację dwóch okolicznościowych imprez 9.500 zł.
8. Z wynajmu pomieszczeń Biblioteki pozyskano 169.978 zł.
9. Z tytułu opłat bibliotek terenowych za korzystanie z Centrum Przetwarzania Danych Bibliotecznych oraz pobieranie opisów bibliograficznych pozyskano 33.226 zł.
10. Ze sprzedaży „cegiełek” wpłynęło do Biblioteki 32.760 zł.

Złożono 7 wniosków do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o dofinansowanie przedsięwzięć planowanych w 2010 r.

VI. INWESTYCJE I REMONTY, SPRAWY LOKALOWE
Przygotowano i złożono wniosek o pozyskanie środków finansowych na realizację zadania z listy indykatywnej Marszałka Województwa Lubuskiego w ramach LRPO, wraz ze Studium Wykonalności, Termomodernizacji budynku głównego, docieplenia dachu, wymiany wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania i wentylacji w budynku WiMBP. Przeprowadzono procedurę przetargową w celu wyłonienia wykonawcy do realizacji inwestycji. Przetarg unieważniono, gdyż nie udało się wyłonić wykonawcy gwarantującego wykonanie zadania w ramach środków finansowych będących w dyspozycji instytucji.
Przeprowadzono remont Filii nr 3 przy ul. Kokosowej, obejmujący szpachlowanie i malowanie ścian i sufitu oraz pomalowanie regałów na książki i drobnych elementów wyposażenia.
Poza tym w Bibliotece prowadzono drobne remonty i bieżącą konserwację innych obiektów i pomieszczeń w celu zachowania ich właściwego stanu technicznego, podniesienia funkcjonalności i estetyki Biblioteki oraz zapewnienia prawidłowej pracy urządzeń i sprzętu.
W związku z koniecznością opuszczenia do końca lutego 2010 roku pomieszczenia Filii nr 7 na Chynowie rozpoczęto starania o pozyskanie lokalu zastępczego do czasu uruchomienia Filii w nowobudowanym budynku gimnazjum.

VII. DANE STATYSTYCZNE 

Lp.	Nazwa zadania	Ilość / 2009
1.	zakup książek	6.181
2.	zakup zbiorów specjalnych	542
3.	liczba czytelników	27.535
4.	liczba wypożyczeń na zewnątrz	412.375
5.	liczba wypożyczeń na miejscu	156.253
6.	lekcje biblioteczne	116
7.	lekcje muzealne	16
8.	konferencje, sesje naukowe	2
9.	spotkania autorskie	17
10.	szkolenia	24
11.	konkursy	12
12.	wystawy	126
13.	wycieczki	72