Sprawozdanie merytoryczne z realizacji zadań Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. C. Norwida w Zielonej Górze w 2007 roku
I. DZIAŁALNO¦Ć PODSTAWOWA

1. Gromadzenie i opracowanie zbiorów:

Zbiory Biblioteki na dzień 31 grudnia 2007 r. obejmują 494.353 jednostek inwentarzowych, w tym:
 
— księgozbiór – 391.616 woluminów,
— zbiory specjalne – 36.931 jednostek inwentarzowych,
— dokumenty życia społecznego – 25.583 jednostek inwentarzowych,
— czasopisma oprawne – 40.223 woluminów.

 W 2007 roku Biblioteka pozyskała 13.141 woluminów książek i 4.529 zbiorów specjalnych.

W drodze zakupu pozyskano 10.715 jednostek inwentarzowych o wartości 293.997,71 zł; 9.769 jednostek inwentarzowych o wartości 99.001,03 zł pozyskano w drodze darów i innego rodzaju nabytków, w tym 1.362 vol. zakupiono ze środków uzyskanych ze sprzedaży „cegiełek” za 29.082,19 zł i 429 vol. za 5.916 zł od sponsorów.

Wskaźnik zakupu książek za 2007 rok wynosi 8,65 vol. (2006 – 8,68 vol.).

Do Biblioteki wpłynęło w 2007 r. 489 egz. czasopism (406 tytułów) oraz 157 woluminów wydawnictw zbiorowych.

Ze zbiorów Biblioteki w okresie sprawozdawczym wycofano 22.244 jednostek inwentarzowych w wyniku selekcji materiałów zniszczonych, zdekompletowanych, zdezaktualizowanych i nie czytanych.

Wprowadzono do komputerowej bazy danych 15.955 nabytków oraz około 2.000 jedn. wydawnictw ciągłych. Zakończono proces wprowadzania do bazy komputerowej opisów katalogowych starodruków – baza PROMAX liczy ok. 7.000 opisów. Wprowadzono ponadto 292 opisy zbiorów specjalnych w Oddziale Obsługi Niepełnosprawnych, 380 opisów notacji muzycznych, 172 vol. płyt CD i 100 opisów dokumentów elektronicznych.

Przeprowadzono skontra w filiach nr 5, 8, 13, Oddziale dla Dzieci, Wypożyczalni Głównej, Oddziale Obsługi Niepełnosprawnych, Czytelni Muzycznej, Dziale Informacji Naukowej i Regionalnej (księgozbiór informacyjny).

Przeprowadzano bieżącą aktualizację zbiorów, dokonując selekcji książek nieczytanych i zniszczonych we wszystkich agendach udostępniania.

W maju i wrześniu 2007 roku miały miejsce kiermasze książek, które zawsze cieszą się dużym powodzeniem wśród czytelników. W Bibliotece działa także Antykwariat Internetowy. Łącznie ze sprzedaży wydawnictw uzyskano w ub. r. 11.405 zł, które w całości przeznaczone zostały na zakup nowości wydawniczych. Poza tym nieodpłatnie przekazano ze zbiorów zabezpieczonych 1.976 wol. m. in. Chrześcijańskiej Szkole Podstawowej Salomon, Bibliotece im. Edyty Stein w Zielonej Górze, oddziałowi zakaźnemu Szpitala w Zielonej Górze oraz Miejskiej Bibliotece w Szepetówce na Ukrainie.

2. Udostępnianie zbiorów:

Udostępnianie zbiorów w okresie sprawozdawczym przedstawiało się następująco:

— liczba czytelników
-
27.388,
 
— liczba odwiedzin
-
187.416,
 

— liczba wypożyczeń na zewnątrz

-
447.812,
w tym 7.767 zb. specj.,

— liczba odwiedzin w czytelniach

-
62.498,
 

— liczba wypożyczeń na miejscu

-
185.580,
w tym 4.607 zb. specj.,

— liczba czasopism - wypożyczonych na miejscu

-
83.704,
 

— liczba połączeń internetowych

-
7.529,
 
— liczba udzielonych informacji
-
142.501.
 

W 2007 r. po raz kolejny zmniejszyła się liczba czytelników - w stosunku do 2006 roku spadła o 3,61 %. Przyczyn takiego zjawiska należy szukać między innymi w braku zadowalającego poziomu dopływu nowości wydawniczych, niżu demograficznym, ale głównie w rosnącej popularności Internetu i wydawnictw elektronicznych. Dowodzi tego znaczący wzrost liczby połączeń internetowych w WiMBP (222%) oraz liczby korzystających z elektronicznych baz danych, zakupionych w grudniu ub. r. w ramach Programu Operacyjnego Mecenat Państwa. Stanowią je głównie dostępy do elektronicznych wersji czasopism i prasy codziennej.

Wśród korzystających z usług bibliotecznych można też wyodrębnić liczbę użytkowników zbiorów WiMBP (regionalia, zbiory specjalne), które są udostępniane w ramach Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej (od października 2005 – 30.750 otwarć dokumentów WiMBP).

3. Działalność informacyjno-bibliograficzna:

W WiMBP opracowywana jest „Bibliografia Ziemi Lubuskiej” - baza danych zawierająca opisy bibliograficzne publikacji dotyczących całego województwa lubuskiego, która dostępna jest na stronie internetowej Biblioteki. Aktualne opisy wprowadzane są do bazy bibliograficznej na bieżąco, kolejno uzupełniane są opisy z kartoteki tradycyjnej z lat ubiegłych. W 2007 r. wprowadzono 7.623 opisy (1.421 opisów z 1991 r.). Stan bazy na koniec 2007 r. wynosi 70.745 opisów. Od 1996 roku „Bibliografia” wydawana jest także na CD, w ubiegłym roku przygotowano rocznik 2002 i 2003.

Na potrzeby miasta Zielona Góra uzupełniono bibliografię publikacji o Zielonej Górze, dostępna jest ona na stronie internetowej Urzędu Miejskiego.

Wyodrębniono księgozbiór Biblioteki Winiarskiej, zawierającej publikacje związane z tradycjami winiarskimi Zielonej Góry.

Zgromadzono i opracowano 921 dokumentów życia społecznego.

Wypełnianie funkcji biblioteki jako ośrodka informacji:

Funkcję tę realizuje głównie Dział Informacji Naukowej i Regionalnej WiMBP, ale działalność informacyjną prowadzą też Czytelnia Ogólna oraz w mniejszym zakresie wszystkie agendy udostępniania zbiorów.

Dział Informacji stanowi ośrodek wiedzy o regionie (gromadzi i udostępnia księgozbiór regionalny, czasopisma lokalne i dokumenty życia społecznego), udziela informacji bibliograficznych, prawnych, a także o Unii Europejskiej i biznesie. W zakresie informacji prawnej wykorzystywany jest System Informacji Lex Polonica, umożliwiający wprowadzanie opisów artykułów z bieżących czasopism prawnych. W 2007 r. wprowadzono kolejne opisy artykułów z „Gazety Prawnej”, „Poradnika Gazety Prawnej”, „Służby Pracowniczej” i „Prawa Przedsiębiorcy”.

6) WiMBP od 2006 r. uczestniczy w opracowywaniu bibliografii artykułów z gazet i tygodników – wspólnej bazy bibliotek publicznych i Biblioteki Narodowej (dostępnej przez Internet). W Dziale Informacji bibliografowany jest tygodnik „Przegląd” oraz stały dodatek do „Gazety Wyborczej” - „Zielona Góra”. W 2007 r. sporządzono 877 opisów artykułów, przesłanych drogą elektroniczną do Biblioteki Narodowej. Koszty tego przedsięwzięcia pokrywa Biblioteka Narodowa.

7) Realizowano wypożyczenia międzybiblioteczne: przyjęto 701 zamówień: 443 z bibliotek, 258 od czytelników indywidualnych; zrealizowano 443 zamówień: 257 z bibliotek, 186 od czytelników indywidualnych (część zamówień wykonano w postaci skanów przesłanych drogą elektroniczną). Zrealizowano także 9 kwerend dla różnych podmiotów.

8) Oprowadzono po Bibliotece oraz Muzeum Książki 149 wycieczek, głównie dzieci i młodzież.

W Dziale Informacji Naukowej i Regionalnej z księgozbioru skorzystało 3.389 czytelników, którym udostępniono 8.626 woluminów oraz 3.046 czasopism oprawnych.

W sumie w Bibliotece udzielono 142.501 informacji bibliotecznych, katalogowych i bibliograficznych: w Dziale Informacji 951 informacji wymagających więcej poszukiwań, w Dziale Obsługi Niepełnosprawnych 1.193, w informacji katalogowej 22.326, a w Dziale Udostępniania 117.922, w Dziale Zbiorów Specjalnych 109.

4. Działalność naukowa Biblioteki:

W WiMBP 8 listopada 2007 r. zorganizowana została konferencja naukowa Zielona Góra na przestrzeni dziejów. Przemiany społeczno-kulturowe, podczas której zaprezentowano interesujące wystąpienia dotyczące przeszłości miasta. Przed konferencją opublikowano 22 referaty uczestników sesji. Recenzentami książki byli dr hab. Marek Ordyłowski, prof. Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu oraz dr hab. Bohdan Halczak, prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego. Opublikowane tam zostały m. in. referaty pracowników WiMBP:

- dr Przemysław Bartkowiak: „Reakcje społeczne mieszkańców Zielonej Góry i województwa zielonogórskiego na reformę administracyjną w 1975 r.”,

- Dawid Kotlarek: „Książka w życiu mieszkańców Zielonej Góry w XIX i na początku XX w.”

Pracownicy Biblioteki brali udział w konferencjach ogólnopolskich:

- „Model biblioteki powiatowej – jaki?” (Piła, 19-20.04.2007 r.), referat Marii Wasik „Czy bibliotekom gminnym potrzebne są biblioteki powiatowe?”, opublikowany w „Bibliotekarzu Lubuskim” nr 1(23)/2007,

- „Przyszłość bibliotek w Polsce” (Warszawa, 12-13.10.2007 r.), referaty:

§ Marii Wasik: „Przyszłość bibliotek publicznych”, opublikowany w „Bibliotekarzu Lubuskim” nr 2(24)/2007,

§ Moniki Simonjetz: „Oczekiwania i nadzieje na umocnienie pozycji bibliotekarza”, opublikowany w „Bibliotekarzu Lubuskim” nr 2(24)/2007,

- „PSL w realiach społeczno-politycznych Polski południowo-zachodniej II połowy lat czterdziestych XX wieku”, (Wrocław, 18.10.2007 r.), referat dr. Przemysława Bartkowiaka: „PSL na Ziemi Lubuskiej w świetle prasy wielkopolskiej w latach 1945-1947”,

- „Piastowsko-komunistyczna satysfakcja? Obchody rocznic historycznych i świąt państwowych na ¦ląsku po II wojnie światowej” (Uniwersytet Wrocławski, Szklarska Poręba, 22-24.05.2007 r.), referat dr. Przemysława Bartkowiaka: „Obchody XXX-lecia PRL w województwie zielonogórskim na podstawie Gazety Zielonogórskiej”.

3) Wystąpienia na konferencjach regionalnych:

- „V Międzyrzeckie Spotkania z Historią” (Muzeum w Międzyrzeczu, 25.05.2007 r.), referaty:

 dr. Przemysława Bartkowiaka: „Działalność nielegalnych organizacji młodzieżowych w latach 1945-1956 na terenie Międzyrzecza”,

 Dawida Kotlarka: „Ziemia Międzyrzecka w podaniach ludowych Otto Knoopa”,

- „50 lat Związku Harcerstwa Polskiego Chorągwi Lubuskiej (Zielona Góra, 29.09.2007 r.), referat dr. Przemysława Bartkowiaka: „Powstanie i zarys działalności Chorągwi Zielonogórskiej ZHP w latach 1956-1960”.

4) Kadra WiMBP to dobrze wykwalifikowany zespół, stale podnoszący i doskonalący swoje umiejętności. W Bibliotece zatrudniony jest doktor nauk humanistycznych oraz bibliotekarz dyplomowany, 43 osoby posiadają wyższe wykształcenie bibliotekarskie, 4 wyższe ogólne i 13 średnie bibliotekarskie. W 2007 roku jeden z młodych pracowników zdał egzamin na studia doktoranckie, jedna osoba ukończyła studia magisterskie, dwie osoby ukończyły studium bibliotekarskie.

5) Pracownicy publikowali materiały dotyczące historii i kultury regionu w czasopismach regionalnych:

- dr Przemysław Bartkowiak: „Działalność nielegalnych organizacji młodzieżowych w latach 1945-1956 na terenie Międzyrzecza” opublikowany: Ziemia Międzyrzecka: ze studiów nad dziejami i tożsamością, Zielona Góra - Międzyrzecz, 2007,

- dr Przemysław Bartkowiak: „Powstanie i działalność harcerstwa na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1959” opublikowany: Z dziejów ruchu harcerskiego: studia, szkice, materiały: 1911-2006, Rzeszów, 2006,

- dr Przemysław Bartkowiak: „Powstanie i rozwój harcerstwa na terenie Babimojszczyzny w okresie międzywojennym” opublikowany: Polacy – Niemcy: pogranicze, studia historyczne, Zielona Góra, 2006,

- dr Przemysław Bartkowiak: „Struktura organizacyjna Zielonogórskiej i Gorzowskiej Chorągwi ZHP w latach 1975-1989” opublikowany: Studia Zachodnie T. 9 (2007),

- dr Przemysław Bartkowiak: „Zarys działalności szczepów harcerskich w Zielonej Górze w latach 1957-1989 na przykładzie Korczakowców i Makusynów” opublikowany: Studia Zielonogórskie T. 13 (2007),

- Dawid Kotlarek: „Ziemia Międzyrzecka w podaniach ludowych Otto Knoopa” opublikowany: Ziemia Międzyrzecka: ze studiów nad dziejami i tożsamością, Zielona Góra, 2007.

Ogółem pracownicy WiMBP opublikowali 53 artykuły i referaty, poza wymienionym powyżej również w materiałach pokonferencyjnych Zrób karierę w bibliotece! I Forum Młodych bibliotekarzy, „Bibliotekarzu”, „Bibliotekarzu Lubuskim”, Piśmie „Pro Libris”, „Regionie”.

Opracowano ankietę do badań czytelniczych ph. „Poziom zainteresowania literaturą regionalną czytelników południowej części województwa lubuskiego”. Ankietę przekazano 52 bibliotekom publicznym oraz filiom WiMBP. Udział w badaniach wzięło ponad 500 respondentów. Wyniki badań, opatrzone wykresami porównawczymi wraz z prezentacja multimedialną przedstawione zostaną podczas seminarium dla dyrektorów i kierowników bibliotek publicznych południowej części województwa lubuskiego, a także podczas comiesięcznego szkolenia dla bibliotekarzy WiMBP w lutym 2008 r.

5. Informatyzacja biblioteki:

W 2007 roku podjęto dalsze działania mające na celu poprawę infrastruktury sieciowej WiMBP, uzupełnienie i wymianę sprzętu komputerowego, podniesienie niezawodności połączeń internetowych w ramach CPDB, a także odnowienie serwisu internetowego Biblioteki.

1) Rozpoczęto przygotowanie platformy sprzętowej i programowej pozwalającej na udostępnianie informacji i wiedzy szerokiemu gronu użytkowników bibliotek w Zielonej Górze i regionie.

2) W celu zwiększenia liczby stacji roboczych oraz wymiany wyeksploatowanych jednostek dokonano zakupu 15 komputerów klasy PC wraz z oprogramowaniem oraz sprzętem peryferyjnym (m.in. drukarki laserowe, skanery). Dokonano również aktualizacji oprogramowania antywirusowego oraz przedłużenia jego licencji na kolejny rok, co pozwoli zabezpieczyć infrastrukturę Biblioteki przed zagrożeniami z Internetu.

3) W pierwszej połowie roku, w celu poprawienia jakości świadczonych usług w ramach Centrum Przetwarzania Danych Bibliotecznych, wprowadzono zmiany w oprogramowaniu PROLIB. W efekcie przeprowadzonych prac, zarówno w budynku głównym WiMBP, jak również we wszystkich bibliotekach regionalnych wydzielono bezpieczne, szyfrowane kanały transmisji danych bibliotecznych. Poza zwiększeniem bezpieczeństwa transmisji, wyeliminowane w ten sposób zostaną problemy zrywania połączeń i blokowania dostępu do oprogramowania PROLIB.

4) Całkowicie przebudowano serwis internetowy WiMBP, udostępniono w jego ramach szereg narzędzi poprawiających interakcję z użytkownikiem, a także umożliwiających pracownikom Biblioteki samodzielną edycję danych publikowanych w serwisie.

5) Realizowano projekt o nazwie „System sieciowego udostępniania informacyjnych baz danych w WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze - etap II”, który oprócz możliwości dokonania zakupów sprzętu (serwer sieciowy HP ProLiant) i oprogramowania dostępowego (CITRIX), pozwolił dodatkowo na zakup informacyjnych baz danych polskich i zagranicznych, udostępnianych w gmachu głównym biblioteki, filiach miejskich, a także w bibliotekach terenowych w ramach CPDB.

6) W celu uaktualnienia oraz rozbudowy systemu bibliotecznego PROLIB zakupiono roczną polisę serwisową oprogramowania oraz moduł Bibliografia Zawartości Czasopism.

7) Zapoczątkowano wdrażanie modułu DziecioOPAK, służącego do udostępniania bazy danych księgozbioru dla dzieci.

8) Do końca 2007 r. umieszczono 963 publikacji ze zbiorów WiMBP w zasobach Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej, współtworzonej od 2006 r. z Uniwersytetem Zielonogórskim. Wykonano w tym czasie 11.668 skanów oraz 2.325 fotografii. Od początku działalności ZBC zarejestrowano 30.750 wyświetleń tych publikacji.

9) Do komputerowej bazy danych wprowadzono w całości zbiory Filii nr 9, rozpoczęto wprowadzanie zbiorów Filii nr 4.

6. Udzielanie bibliotekom pomocy instrukcyjno - metodycznej i szkoleniowej:

Działalność instrukcyjno-metodyczna

Biblioteka sprawuje nadzór merytoryczny i udziela pomocy 175 bibliotekom publicznym południowej części województwa w 7 powiatach. Na bieżąco prowadzone są konsultacje bezpośrednie i telefoniczne oraz udzielane różnego rodzaju informacje w sprawach związanych z organizacją i działalnością bibliotek. W roku 2007 pracownicy WiMBP 69 razy wyjeżdżali w teren (sprawy organizacyjne, instruktaż ogólny i komputerowy, spotkania autorskie).

W ramach sprawowania nadzoru zebrano analizy oraz sprawozdania opisowe i liczbowe z bibliotek terenowych. Na podstawie w/w materiałów dokonano przeliczeń, sporządzono zestawienia zbiorcze i opracowano tabele z podstawowymi danymi dotyczącymi działalności bibliotek w 2006 r., a niezbędne dane statystyczne przekazano do WUS. Opracowano szczegółową analizę dotyczącą sieci bibliotek publicznych województwa za 2006r. według wytycznych MKiDN.

Skierowano do władz samorządowych w południowej części województwa lubuskiego kolejne wystąpienia o wyłączenie bibliotek publicznych nie będących samodzielnymi instytucjami kultury ze struktury ośrodków kultury, pisma dotyczące konieczności poprawy warunków lokalowych bibliotek, w sprawie akceptacji kandydatury na stanowisko kierownicze oraz powierzenia funkcji dyrektora, wnioski o awans zawodowy dla bibliotekarzy, a także podziękowania i listy gratulacyjne.

Na prośbę Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji koordynowano etap uzupełniający programu Ikonk@.

Starostwo Powiatowe w Krośnie Odrzańskim prowadzi uzgodnienia z Urzędem Miasta w sprawie poszerzenia funkcji tamtejszej Biblioteki o zadania powiatowe.

Przygotowano 22 wnioski o odznaczenia państwowe, odznaki honorowe „Zasłużony dla Kultury Polskiej” oraz dyplomy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla bibliotekarzy nadzorowanej części województwa.

Udzielono pomocy bibliotekom terenowym w zorganizowaniu 9. spotkań autorskich
z pisarką dla dzieci i młodzieży Ewą Chotomską, 10. spotkań z Grzegorzem Kasdepke, 5. spotkań z Wandą Chotomską, 3. spotkań z Markiem Krajewskim, 2. spotkań ze Stefanem Chwinem.

Koordynowano podział dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zakup nowości dla 51 bibliotek terenowych. Opracowano propozycję rozdziału środków, sprawdzano weryfikowano wnioski z terenu, wyjaśniano wątpliwości.

W ramach działalności Dyskusyjnych Klubów Książki przygotowano pod względem organizacyjnym i merytorycznym 15 spotkań autorskich: 11 w bibliotekach terenowych, 4 w Zielonej Górze: w Filii nr 1, Filii nr 9, Oddziale dla Dzieci oraz w gmachu głównym WiMBP w ramach Czwartku Lubuskiego. W okresie od października do grudnia 2007 r. województwo lubuskie odwiedzili: Joanna Fabicka (3 spotkania), Liliana Bardijewska (3 spotkania), Antoni Libera (4 spotkania), Izabela Sowa (6 spotkań).

Na prośbę ZG SBP przekazano dane teleadresowe 15 bibliotek gminnych wytypowanych do uczestnictwa w projekcie Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, działanie 2.1. Zmniejszenie dysproporcji edukacyjnych pomiędzy wsią i miastem. Projekt dotyczy budowy centrów kształcenia na odległość na wsiach.

7. Konferencje i doskonalenie zawodowe 

W dniach 25-26.09.2007 r. zorganizowano w WiMBP wojewódzką konferencję: „Komunikacja interpersonalna w bibliotece”. Uczestnicy wysłuchali referatów związanych ze zjawiskiem empatii w bibliotece, komunikacją w kontekście wizerunku współczesnego bibliotekarza, zjawiskiem mobbingu, psychologią stosunków międzyludzkich czy sztuką asertywności. Tematy prezentowali specjaliści, nie tylko teoretycy, ale i praktycy z Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Poznańskiej, Państwowej Inspekcji Pracy, Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego. Jeden z tematów dotyczył możliwości komunikacyjnych, jakie stwarza Internet oraz zagrożeń związanych z anonimowym dostępem do sieci. Relacjonując wyniki badań przeprowadzanych w polskich bibliotekach, WiMBP zachęcała bibliotekarzy lubuskich do ankietowania czytelników.

2) Wspólnie z Regionalnym Centrum Informacji Europejskiej zorganizowano konferencję „Biblioteka europejska – nowe możliwości”. Dyrektorzy i kierownicy bibliotek publicznych, wzorem ubiegłego roku, nie tylko zapoznali się z możliwościami pozyskiwania środków pozabudżetowych na działalność swoich instytucji, ale też mieli okazję w praktyce sprawdzić i doskonalić umiejętności wypełniania wniosków.Bibliotekarze, którzy odnieśli już pewne sukcesy w tym zakresie dzielili się swoimi doświadczeniami i spostrzeżeniami.

3) Dla dyrektorów i kierowników bibliotek publicznych południowej części województwa zorganizowano seminarium, podczas którego podsumowano wyniki w czytelnictwie uzyskane przez biblioteki publiczne w 2006 r., przedstawiono książki nominowane do Nagrody Nike, omówiono warunki przyłączenia kolejnych bibliotek terenowych do Centrum Przetwarzania Danych Bibliotecznych oraz sprawy organizacyjne, dotyczące m. in. zakupu książek z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i planowanych spotkań autorskich w 2007 r.

W związku z obchodzonym w Polsce Rokiem Astrid Lindgren 14 marca 2007 r. zorganizowano seminarium „Astrid Lindgren – wokół literatury” dla pracowników filii i oddziałów dziecięcych bibliotek południowej części województwa.

Zorganizowano 6 seminariów dla bibliotekarzy z poszczególnych powiatów, podczas których wysłuchano m. in. wykładów: „Najnowsze tendencje w literaturze dziecięcej i młodzieżowej w ostatnim dziesięcioleciu”, „Literatura niebeletrystyczna na rynku wydawniczym”, „Ranking najpopularniejszych tytułów 2006 r.”, „Zmiany symboli UKD wprowadzone do tablic UDC-PO58”. Bibliotekarze mogli obejrzeć także krótkie inscenizacje przygotowane przez młodych czytelników, występy lokalnych grup terapii zajęciowej, czy miejscowe zabytki architektury. Łącznie w seminariach powiatowych uczestniczyło 129. dyrektorów i kierowników bibliotek publicznych oraz kierowników filii bibliotecznych.

Przeszkolono 18 bibliotekarzy z placówek terenowych w zakresie prawidłowego wprowadzania danych bibliograficznych do bazy komputerowej systemu PROLIB (2 edycje warsztatów) oraz 40 osób podczas czterech edycji warsztatów nt. „Wyszukiwanie informacji katalogowych i bibliograficznych on-line”.

7) W ciągu roku przeprowadzonych zostało 10 szkoleń dla pracowników WiMBP, które dotyczyły szeregu zagadnień – od prezentacji najnowszej literatury, poprzez sprawy awansu i rozwoju zawodowego, do zagadnień związanych z psychologią.

W ramach Dyskusyjnych Klubów Książki do grudnia 2007 r. przy bibliotekach podległych WiMBP działały 22 kluby, skupiające 138 stałych członków. Łącznie w ciągu roku odbyło się 151 spotkań. Relacje ze spotkań oraz recenzje omawianych książek, pisane przez klubowiczów, zamieszczane są na stronie internetowej WiMBP.

Biblioteka wspólnie z Zarządem Oddziału SBP przygotowała seminarium wyjazdowe bibliotekarzy do bibliotek w Gdańsku i Słupsku oraz do Biblioteki PWSZ w Gorzowie Wlkp. i BPMiG w Dębnie. Organizowała też praktyki dla studentów i nowo zatrudnionych pracowników WiMBP.

II. DZIAŁALNO¦Ć POPULARYZATORSKA I KUTURALNO-O¦WIATOWA

1. Działalność wystawiennicza:

W gmachu głównym prezentowano 25 wystaw czasowych, 11 w salonie wystawowym:

- I Lubuski Przegląd Twórczości Nieprofesjonalnej Zielona Góra 2007 – styczeń,

Ubawić życie. Gobeliny 20.lecia – ze zbiorów Klubu Anna

przy Komendzie Miejskiej Policji – luty,

Fundator i jego fundacja. Dziedzictwo udokumentowane – ze zbiorów

Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie – marzec,

Bez tytułu. Malarstwo abstrakcyjne Roberta Schreibera – kwiecień,

Zielono mi w Zielonej Górze z okazji jubileuszu

15.lecia Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Zielonej Górze – maj,

Sztuka Wenezueli w podróży przez świat – malarstwo współczesne – czerwiec,

Poznajmy Bytom Odrzański. Historia i dzień dzisiejszy gminy – czerwiec-sierpień,

Jesienna zaDuma – fotografia artystyczna Ewy Dumy – wrzesień,

- Ilustracja zdobi książkę. Galeria Biblioteki Norwida – wrzesień-październik,

Stanisław Wyspiański – poeta, malarz – listopad,

wystawa pokonkursowa Otwartego 9. Konkursu na

Rysunek Satyryczny Kożuchów 2007 ph. Gazeta – grudzień,

w holu WiMBP - 11:

Sztuka origami Sławomira Kozłowskiego – styczeń,

Festiwale muzyczne w Zielonej Górze – luty,

Dziecko w twórczości Astrid Lindgren – marzec-kwiecień,

Jazz w Polsce – publikacje, prasa, wydawnictwa – maj,

Mistrzowie ilustracji – Elżbieta Gaudasińska – maj-czerwiec,

Zielonogórskie obiekty sportowo-rekreacyjne

modernizowane w latach 2001-2007 – wrzesień,

Cenne regionalia ze zbiorów WiMBP – wrzesień-październik,

Goethe i Polacy – wtedy i dziś – październik,

Wiele robimy osobno, zróbmy wspólnie z okazji

20. Międzynarodowego Dnia Walki z Ubóstwem – październik,

Józef Chełmoński – życie i twórczość – październik-listopad,

Skarby ukryte w ziemi. Archeologiczne ciekawostki

z Zielonej Góry i okolic –listopad-grudzień,
w łączniku - 3:

¦więta doroczne i rodzinne Polaków – zwyczaje i obrzędy w fotografii

archiwalnej i współczesnej ze zbiorów ME w ZG z/s w Ochli – marzec-kwiecień,

- Publikacje Oficyny Wydawniczej Pro Libris – wrzesień-październik,

Zielona Góra – fragmenty z dziejów –listopad.

Zorganizowano ponadto 90 innych ekspozycji, m. in. w Oddziale dla Dzieci, filiach miejskich i Oddziale Obsługi Niepełnosprawnych.

2. Czwartki Lubuskie:

W 2007 roku zorganizowano w WiMBP 17 „Czwartków Lubuskich”, na 10 promowano książki:

Antologia poezji lubuskiej dr Małgorzaty Mikołajczak,

Z wierszy zbudowany jest ten świat Tadeusza Firleja,

Konflikt o Dom Katolicki w Zielonej Górze w świetle dokumentów,

- księga pamiątkowa Korowód idei i metod,

Pytam? Agaty Więcek,

Uroki Bukowiny Wojciecha Krysińskiego,

Dorosnąć do bólu Katarzyny Jarosz-Rabiej,

A jednak będzie noc poślubna Alfreda Siateckiego,

Po wyjściu z arki Janusza Koniusza,

Generał Lucjan Żeligowski Dariusza Fabisza.

Ponadto w ramach Czwartków odbyły się spotkania ze znanymi w Polsce literatami: Wojciechem Kuczokiem, Markiem Krajewskim, Eustachym Rylskim, Stefanem Chwinem, Antonim Liberą, a także uroczystość wręczenia Lubuskiego Wawrzynu Literackiego za najlepszą książkę autora mieszkającego na Ziemi Lubuskiej. Podczas jednego z Czwartków miała miejsce promocja nr 18. Pisma Pro Libris.

3. Praca z czytelnikiem dziecięcym:

1) W ramach akcji „Z książką na walizkach”, której koordynatorem była WiMBP, zorganizowano 39 spotkań autorskich w Zielonej Górze i 26 bibliotekach terenowych z: Beatą Ostrowicką, Kaliną Jerzykowską, Joanną Zagner-Kołat, Tomaszem Trojanowskim, Kazimierzem Szymeczko, Wojciechem Karwackim, Zbigniewem Kozłowskim i Arkadiuszem Niemirskim. Finał imprezy - z udziałem wszystkich pisarzy, organizatorów - miał miejsce w sobotę, 21 kwietnia 2007 r. w Bytomiu Odrzańskim. O godzinie 10.00, w pięknej scenerii miejskiego Rynku, gości powitał Burmistrz Bytomia Odrzańskiego Jacek Sauter. Licznie przybyli młodzi czytelnicy oraz ich rodzice mogli nie tylko spotkać się z pisarzami, ale także obejrzeć występy miejscowych zespołów tanecznych, obejrzeć ekspozycję nagrodzonych i wyróżnionych prac plastycznych, wysłuchać fragmentów najlepszych recenzji oraz zakupić publikacje Wydawnictwa Ossolineum, Wydawnictwa Literatura i Oficyny „Pro Libris”. Na zakończenie wręczono nagrody i wyróżnienia uczestnikom konkursu Czytaj, bo warto!, który towarzyszył ubiegłorocznej akcji „Z książką na walizkach”.

2) W ub. roku obchodziliśmy rok Astrid Lindgren. Z tej okazji w Bibliotece zorganizowano Turniej Czytelniczy W świecie książek Astrid Lindgren. W warsztatach, a następnie zmaganiach turniejowych uczestniczyły drużyny reprezentujące zielonogórskie szkoły podstawowe, do październikowego finału zakwalifikowano pięć trzyosobowych zespołów. Uczestnicy musieli wykazać się wiedzą dotyczącą życia i twórczości szwedzkiej pisarki, inwencją twórczą oraz zdolnościami aktorskimi.

3) Uczniowie miejskich gimnazjów wzięli udział w konkursie wiedzy Zielona Góra bez tajemnic. Historia i współczesność, którego celem było rozwijanie poczucia tożsamości regionalnej oraz kontynuowanie i poszerzanie treści programowych regionalnej ścieżki edukacyjnej. Przygotowano dla nich cykl warsztatów prowadzonych przez znanych zielonogórzan, regionalistów i historyków. Finał konkursu miała miejsce w październiku i odbył się w formule turnieju „jeden z dziesięciu”.

4) Po raz piąty Biblioteka włączyła się w obchody Dni Niemieckich, obchodzonych w dniach 8-13 października 2007 r. W Oddziale dla Dzieci oraz filiach miejskich zorganizowano cykl warsztatów literacko-kulinarnych i literacko-plastycznych ph. Panama pachnie bananami, przygotowanych na podstawie książki niemieckiego pisarza dla dzieci Janoscha Ach, jak cudowna jest Panama. Warsztatom towarzyszyła wystawa książek Janoscha w języku polskim i niemieckim. 10 października br. w sali dębowej Biblioteki spotkali się najmłodsi czytelnicy – przedszkolaki i uczniowie młodszych klas szkół podstawowych na V Przeglądzie Małych Form Artystycznych ph. Zabawy językiem niemieckimNajmłodsi popisywali się znajomością języka niemieckiego prezentując piosenki, wiersze, gry i zabawy w tym języku. Uczniowie starszych klas szkół podstawowych obejrzeli w tym dniu mini-spektakl Pan Gutenberg w Zielonej Górze w języku polskim i niemieckim. Uczestniczyli także w quizie związanym z historią druku i postacią Jana Gutenberga. Podczas przedstawienia mieli okazję obejrzeć z bliska inkunabuły i starodruki ze zbiorów Muzeum Książki WiMBP.

5) Odbyło się 90 lekcji bibliotecznych: 87 w Oddziale dla Dzieci i filiach miejskich, 3 w Dziale Zbiorów Specjalnych; zorganizowano ponadto 13 lekcji muzealnych.

6) W Bibliotece miało miejsce ponadto wiele innych imprez dla dzieci: Ferie 2007IV Wiosenny Konkurs OrtograficznyTydzień BibliotekCała Polska czyta dzieciom, Wybieramy Mistrza Pięknego Czytania.

4. Działania zmierzające do wyrównywania szans w dostępie do dóbr kultury:

Oddział Obsługi Niepełnosprawnych w 2007 r. pracował z 600 czytelnikami. Biblioteka oferowała im przez cały rok akcję „Książka na telefon”, w ramach której dostarczano nieodpłatnie książki do domu czytelnikom nie poruszającym się samodzielnie, chorym i starszym. Niektóre biblioteki terenowe korzystają także ze zbiorów Działu Niepełnosprawnych WiMBP, wymieniając je kilka razy w roku i wypożyczając swoim niepełnosprawnym czytelnikom. Taka forma współpracy wpływa na wyrównanie dostępu tych czytelników do nowości „książki mówionej”. W 2007 roku w taki sposób udostępnianych było 412 tytułów (5.741 wol.).

W ciągu całego roku prowadzono szereg działań integracyjnych ze środowiskami osób niepełnosprawnych. Było to m. in. 17 spotkań z elementami biblioterapii z grupami uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej „Tęcza”, spotkanie jasełkowe, 39 spotkań samopomocowych z grupą chorych na stwardnienie rozsiane „Biegusy”. Odbyły się ponadto 4 spotkania dyskusyjne w klubie miłośników książki mówionej, podczas których recenzowano nowości wydawnicze, a w listopadzie zorganizowano spotkanie z ociemniałym poetą z Poznania, Stanisławem Machowiakiem. W Oddziale Obsługi Niepełnosprawnych przyjęto w ub. roku 25 wycieczek.

III. DZIAŁALNO¦Ć WYDAWNICZA

Kontynuowano wydawanie Lubuskiego Pisma Literacko-Kulturalnego Pro Libris, które od 2004 roku stało się kwartalnikiem. W 2007 roku ukazały się numery 18-21, wszystkie w polsko-niemieckiej wersji językowej. Promocja jednego z numerów miała miejsce w Bibliotece w Peitz (Niemcy), kolejnych w Zielonej Górze i Żarach, ostatniego w Bieczu. Wydano dwa kolejne numery pisma branżowego Bibliotekarz Lubuski.

Nakładem wydawnictwa WiMBP Pro Libris ukazało się kilka atrakcyjnych pozycji wydawniczych autorów mieszkających na Ziemi Lubuskiej. Były to:

Zrób karierę w bibliotece! I Forum Młodych bibliotekarzy (materiały pokonferencyjne),

Gra w cyrkiel Marzeny Więcek (poezja),

Kuracja winogronowa Ewalda Wolffa (tłumaczenie z języka niemieckiego),

A jednak będzie noc poślubna Alfreda Siateckiego (proza),

Zielona Góra na przestrzeni dziejów. Przemiany społeczno-kulturowe (materiały konferencyjne),

Umiejscowienia Mieczysława J. Warszawskiego (poezja).

IV. WAŻNIEJSZE WYDARZENIA KULTURALNE

W dniu 24 września 2007 r. WiMBP świętowała jubileusz 60.lecia, w którego obchodach uczestniczyli przedstawiciele władz i środowisk kultury miasta oraz regionu, emerytowani i obecni pracownicy i dyrektorzy Biblioteki, a także dyrektorzy bibliotek wojewódzkich w kraju. Uroczystość była okazją do przypomnienia historii instytucji oraz uhonorowania najbardziej zasłużonych pracowników Biblioteki. Jubileuszowi towarzyszyły okolicznościowe ekspozycje prezentujące dorobek WiMBP. 25 września w Zielonej Górze zorganizowano konferencję dla przybyłych na obchody jubileuszowe dyrektorów bibliotek wojewódzkich, podczas której omawiano sprawy związane z projektami zmian Ustawy o bibliotekach oraz omawiano kształcenie kadr dla bibliotek.

Podczas Czwartku Lubuskiego 22 lutego 2007 wręczono nagrody za najlepszą książkę literacką i naukową autorów mieszkających na ¦rodkowym Nadodrzu Lubuski Wawrzyn Literacki i Lubuski Wawrzyn Naukowy za 2006 rok.

Jury XIII Lubuskiego Wawrzynu Literackiego,pod przewodnictwem Andrzeja K. Waśkiewicza, spośród zgłoszonych książek postanowiło nagrodzić Wawrzynem LiterackimHenryka Wawrzyńca Kordoniaz Gorzowa Wlkp. za powieść Kmieć Sokolic z roli. Ponadto nominowano do Lubuskiego Wawrzynu Literackiego 2006 tomik poezji Z wierszy zbudowany jest ten światTadeusza Firleja z Gubina. Jury postanowiło wyróżnić dyplomem honorowym debiut poetycki Agnieszki Moroz Każdy idzie do nieba. Wyróżniło także dr Małgorzatę Mikołajczak, pracownika naukowego Uniwersytetu Zielonogórskiego, za dokonania krytyczno-literackie.

Jury II Lubuskiego Wawrzynu Naukowegoktóremu przewodniczył prof. Czesław Osękowski – Rektor Uniwersytetu Zielonogórskiego, spośród zgłoszonych książek postanowiło przyznać Wawrzyn Naukowy dr. Tadeuszowi Dzwonkowskiemuz Zielonej Góry za książkę Zielonogórski Klub Inteligencji Katolickiej w latach 1981-2006. Ponadto nominowano do Lubuskiego Wawrzynu Naukowego 2006 opracowanie Krystyny KamińskiejIreneusza K. SzmidtaByliśmy w teatrze. 60 lat Teatru im. J. Osterwy w Gorzowie Wlkp.

20 czerwca prezentował się W Bibliotece Bytom Odrzański, nieodległa gmina leżąca w powiecie nowosolskim. Burmistrz Jacek Sauter przybliżył dzień dzisiejszy gminy, a o swoich związkach z Bytomiem Odrzańskim oraz jego przeszłości mówił prof. Sławomir Moździoch z Uniwersytetu Wrocławskiego. Podczas imprezy wystąpiły zespoły artystyczne działające na terenie gminy: RytmRewersWierzbniczanki oraz chór Credo. Goście obejrzeli również fragmenty filmu Klucz Nieformalnej Grupy Filmowej Mind of Poprzeczna i spotkali się z autorką książki Stacyjka na wschodzie i zachodzie Marią Sidorską-Ryczkowską. Mieszkańcy zaprosili uczestników ponadto na degustację specjałów lokalnej kuchni i wyrobów miejscowych producentów. Goście próbowali też wspaniałego tortu przyozdobionego herbem Bytomia Odrzańskiego oraz wyrobów pszczelich z pasieki Zybarć. Imprezie towarzyszyła wystawa: Poznajmy Bytom Odrzański. Historia i dzień dzisiejszy gminy. Przybliżyła ona przeszłość i teraźniejszość Bytomia Odrzańskiego, jego walory gospodarcze i turystyczne, kulturę, oświatę, sport, osiągnięcia i pasje mieszkańców oraz działające na terenie gminy podmioty gospodarcze, związki i stowarzyszenia.

4) 8 maja 2007 r. w sali dębowej WiMBP bibliotekarze z całego województwa lubuskiego obchodzili swoje święto. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele bibliotek publicznych, pedagogicznych oraz uczelnianych naszego regionu, a także emerytowani pracownicy Zielonogórskiej Książnicy. Jak każdego roku Wojewódzki Dzień Bibliotekarza był okazją do uhonorowania i wyróżnienia niektórych z nich odznaczeniami państwowymi i resortowymi oraz dyplomami Marszałka Województwa i Prezydenta Miasta. Gośćmi spotkania byli przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich. Uroczystość uświetnił koncert fortepianowy Katarzyny Wasiak. Na zakończenie gości bawił zielonogórski Kabaret Hlynur. Poza oficjalnymi obchodami święta bibliotekarzy, bawili się oni podczas majowej imprezy plenerowej w Kalsku, zorganizowanej wspólnie z Zarządem Oddziału SBP oraz Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Sulechowie.

5) Biblioteka była współorganizatorem VIII Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. E. Paukszty „Małe ojczyzny” w Kargowej.

V. POZYSKIWANIE DODATKOWYCH ¦RODKÓW

1) Biblioteka pozyskała na realizację zadań dodatkowe środki z Programów Operacyjnych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego:

PO „Dziedzictwo Kulturowe”

– „Digitalizacja zabytkowych zbiorów Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. C. Norwida w Zielonej Górze i włączenie ich do zasobów Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej” - kwota dofinansowania: 50.697 zł,

PO „Promocja czytelnictwa”

„Wydanie dwóch numerów kwartalnika - Lubuskie Pismo Literacko-Kulturalne „Pro Libris” - kwota dofinansowania: 20.000 zł,

„Zakup nowości wydawniczych” - kwota dofinansowania: 91.652 zł,

Dyskusyjne Kluby Książki - kwota dofinansowania 40.000 zł,

PO „Mecenat Państwa 2007”

– „System sieciowego udostępniania informacyjnych baz danych w WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze – etap II” - kwota dofinansowania: 180.000 zł.

2) Dodatkowe środki z budżetu Urzędu Miasta Zielona Góra:

publikacje Oficyny Wydawniczej Pro Libris - 9.000 zł,

zorganizowany wypoczynek dzieci i młodzieży Ferie zimowe 2007 - 2.200 zł,

W świecie książek Astrid Lindgren. Turniej czytelniczy dla drużyn dziecięcych z klas II-IV w 100. rocznicę urodzin pisarki - 4.000 zł,

konkurs wiedzy dla uczniów gimnazjów ph. Zielona Góra bez tajemnic. Historia i współczesność - 3.000 zł,

konferencja Zielona Góra na przestrzeni dziejów. Przemiany społeczno-kulturowe - 1.000 zł.

3) Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego oraz Urząd Miasta Zielona Góra dofinansowały XIII Lubuski Wawrzyn Literacki i Naukowy, finansując nagrody dla laureatów w wysokości 3.000 zł.

4) Fundacja Współpracy Polsko – Niemieckiej dofinansowała publikację dwóch numerów „Pro Libris” Lubuskiego Pisma Literacko-Kulturalnego w wysokości 32.700 zł (projekt realizowany od października 2006 do marca 2007).

5) Dwie filie miejskie otrzymały 6.000 zł na zakup książek od spółdzielni mieszkaniowych.

VI. INWESTYCJE I REMONTY, SPRAWY LOKALOWE

Zakończono kapitalny remont Filii nr 4 przy ul. Podgórnej wraz z wymianą sieci cieplnej (grzejniki, kocioł c.o.) oraz stolarki okiennej i drzwiowej. Położono tam też nową instalację elektryczną, zamontowano gniazda i nowe oprawy oświetleniowe oraz wykonano warstwę fizyczną sieci komputerowej, instalację alarmową, przeciwwłamaniową i ppoż z czujnikami ruchu i dymowymi czujkami ppoż. Pomalowano również ściany zewnętrzne budynku Filii.

Z uwagi na planowaną wymianę elewacji budynku głównego wraz z wymianą okien i instalacji centralnego ogrzewania, w 2007 roku zlecono wykonanie audytu energetycznego budynku Biblioteki z inwentaryzacją stanu obecnego oraz określeniem parametrów technicznych wraz z wytycznymi do przygotowania projektu technicznego, budowlanego i wykonawczego.

Z uwagi na nieszczelność wyremontowano taras nad Wypożyczalnią Główną i naprawiono fragment elewacji budynku głównego od strony parkingu. Przeprowadzono również remont pomieszczeń na III piętrze, przenosząc do nich Dział Wydawnictw i Promocji oraz Pracownię Digitalizacji Zbiorów. Wydzielono tam też pomieszczenie socjalne dla pracowników Biblioteki.

Przygotowano pomieszczenie pod wynajem dla firmy „Digital Center” świadczącej usługi skanowania książek i czasopism.

Rozbudowano system wentylacji i klimatyzacji zespołu czytelń na I piętrze, w którym zainstalowano 4 klimatyzatory kasetonowe.

Przeprowadzono remont Filii nr 13 przy ul. Budziszyńskiej, w której pomalowano ściany, sufity, grzejniki i okna, wyłożono nową wykładzinę i zamontowano dodatkowe regały.

Przeniesiono meble i księgozbiór Filii nr 6 na Jędrzychowie do nowego pomieszczenia w wybudowanym skrzydle szkoły.

Poza tym w Bibliotece prowadzono drobne remonty i bieżącą konserwację innych obiektów i pomieszczeń w celu zachowania ich właściwego stanu technicznego, podniesienia funkcjonalności i estetyki Biblioteki oraz zapewnienia prawidłowej pracy urządzeń i sprzętu.

VII. DANE STATYSTYCZNE
Lp.
Nazwa zadania
 
2007 r.
1.
zakup książek
10.245
2.
zakup zbiorów specjalnych
470
3.
liczba czytelników
27.388
4.

liczba wypożyczeń na zewnątrz

447.812
5.

liczba wypożyczeń na miejscu

185.580
6.
lekcje biblioteczne
90
7.
lekcje muzealne
13
8.
konferencje, sesje naukowe
6
9.
spotkania autorskie
17
10.
szkolenia
23
11.
konkursy
30
12.
wystawy
115
13.
wycieczki
149

Drukuj