Sprawozdanie merytoryczne z realizacji zadań Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. C. Norwida w Zielonej Górze w 2008 roku
I. DZIAŁALNO¦Ć PODSTAWOWA
1. Gromadzenie i opracowanie zbiorów:
Zbiory Biblioteki na dzień 31 grudnia 2008 r. obejmują 495.834 jednostek inwentarzowych, w tym:
- księgozbiór | – 390.609 woluminów, |
- zbiory specjalne | – 37.474 jednostek inwentarzowych, |
- dokumenty życia społecznego | – 26.884 jednostek inwentarzowych, |
- czasopisma | – 40.867 woluminów. |
W 2008 roku Biblioteka pozyskała 15.105 woluminów książek i 630 jedn. inw. zbiorów specjalnych.
W drodze zakupu pozyskano 8.246 wol. książek o wartości 285.925 zł oraz 263 jednostki inwentarzowe o wartości 18.564 zł; 367 jednostek inwentarzowych zbiorów specjalnych o wartości 15.283 zł oraz 9.473 wol. pozyskano w drodze darów i innego rodzaju nabytków (5.963 wol. o wartości 89.453 zł włączono do zbiorów, a 3.510 wol. do zbiorów zabezpieczonych), w tym 966 wol. zakupiono ze środków uzyskanych ze sprzedaży „cegiełek” za 20.609 zł i 272 wol. za pieniądze sponsorów o wartości 5.500 zł.
Wskaźnik zakupu książek za 2008 rok wynosi 7,64 wol. (2007 – 8,65 wol.).
Do Biblioteki wpłynęło w 2008 r. 487 egz. czasopism (391 tytułów) oraz 115 woluminów wydawnictw zbiorowych (55 tytułów).
Ze zbiorów Biblioteki w okresie sprawozdawczym wycofano 17.215 jednostek inwentarzowych w wyniku selekcji materiałów zniszczonych, zdekompletowanych, zdezaktualizowanych i nie czytanych.
Wprowadzono do komputerowej bazy danych 15.160 nabytków oraz około 2.000 jedn. wydawnictw ciągłych. Ponadto umieszczono w bazie 2.077 opisów zbiorów specjalnych: 1.480 opisów katalogowych dokumentów kartograficznych, 506 opisów zbiorów muzycznych, 91 zbiorów specjalnych w Oddziale Obsługi Niepełnosprawnych; ponadto 281 wol. zbiorów prof. J. Kostrzewskiego oraz 60 wol. z Gabinetu E Paukszty. Cztery opisy starodruków powiększyły biblioteczną bazę PROMAX. Wprowadzono ok. 400 opisów katalogowych zbiorów specjalnych oraz ok. 300 opisów bibliograficznych regionaliów w środowisku d'Libra i udostępniono je na stronie internetowej Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej.
Przeprowadzono skontrum zbiorów regionalnych w Dziale Informacji Naukowej i Regionalnej.
Na bieżąco aktualizowano zbiory, dokonując selekcji książek nieczytanych i zniszczonych we wszystkich agendach udostępniania.
W maju i wrześniu 2008 roku miały miejsce kiermasze książek, które zawsze cieszą się dużym powodzeniem wśród czytelników. W Bibliotece działa także Antykwariat Internetowy Volumen. Łącznie ze sprzedaży wydawnictw uzyskano w ub. r. 15.567 zł, które w całości przeznaczone zostały na zakup nowości wydawniczych. Poza tym nieodpłatnie przekazano ze zbiorów zabezpieczonych 2.012 wol. m. in. Gminnej Bibliotece Publicznej z siedzibą w Zawadzie, Library HQ Arroyo Block, Carliste, Instytutowi Filozoficzno-Teologicznemu im. Edyty Stein w Zielonej Górze, oddziałowi zakaźnemu Szpitala w Zielonej Górze oraz Związkowi Polaków w Kazachstanie i Bibliotece Polskiej w Kiszyniowie (Mołdawia). Do zbiorów zabezpieczonych w 2008 r. przyjęto 6.080 wol., wycofano 5.254 zniszczonych wol.
2. Udostępnianie zbiorów:
Udostępnianie zbiorów w okresie sprawozdawczym przedstawiało się następująco:
- liczba czytelników | - 26.935, |
- liczba odwiedzin | - 183.038, |
- liczba wypożyczeń na zewnątrz | - 451.608, w tym 9.782 zb. specj., |
- liczba odwiedzin w czytelniach | - 56.891, |
- liczba wypożyczeń na miejscu | - 171.902, w tym 4.154 zb. specj., |
- liczba czasopism - wypożyczonych na miejscu | - 76.750, |
- liczba połączeń internetowych | - 11.006, |
- liczba udzielonych informacji | - 129.651. |
W 2008 r. po raz kolejny zmniejszyła się liczba czytelników – w stosunku do 2007 r. spadła o 3%. Przyczyn takiego zjawiska należy szukać między innymi w zmniejszeniu liczby studentów w Zielonej Górze, braku zadowalającego poziomu dopływu nowości wydawniczych, niżu demograficznym, ale głównie w rosnącej popularności Internetu i wydawnictw elektronicznych. Kolejny rok w znaczący sposób wzrosła liczba połączeń internetowych w WiMBP (o ok. 50%) oraz liczba korzystających z elektronicznych baz danych, zakupionych w latach 2007-2008 w ramach Programu Operacyjnego Mecenat Państwa (stanowią je głównie dostępy do elektronicznych wersji czasopism i prasy codziennej). W roku 2008 stronę internetową Biblioteki odwiedziło 883.805 użytkowników (w sumie od maja 2007 do 31 grudnia 2008 zarejestrowano 1.112.132 odwiedzin). Wśród korzystających z usług bibliotecznych można ponadto wyodrębnić liczbę użytkowników zbiorów WiMBP (regionalia, zbiory specjalne), które są udostępniane w ramach Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej (od października 2005 do końca 2007 r. – 30.750 otwarć dokumentów WiMBP, w 2008 roku – 32.163).
3. Działalność informacyjno-bibliograficzna:
1) W WiMBP opracowywana jest „Bibliografia Ziemi Lubuskiej” - baza danych zawierająca opisy bibliograficzne publikacji dotyczących całego województwa lubuskiego, która dostępna jest na stronie internetowej Biblioteki. Aktualne opisy wprowadzane są do bazy bibliograficznej na bieżąco, kolejno uzupełniane są opisy z kartoteki tradycyjnej z lat ubiegłych. W 2008 r. wprowadzono 10.037 opisów (w tym 4.124 opisów z 1990-91 r.). Stan bazy na koniec 2008 r. wynosi 80.782 opisów. Od 1996 roku „Bibliografia” wydawana jest także na CD, w ubiegłym roku przygotowano rocznik 2004.
2) Zgromadzono i opracowano 1.301 dokumentów życia społecznego.
3) Wypełnianie funkcji biblioteki jako ośrodka informacji:
Funkcję tę realizuje głównie Dział Informacji Naukowej i Regionalnej WiMBP, ale działalność informacyjną prowadzą też Czytelnia Ogólna oraz w mniejszym zakresie wszystkie agendy udostępniania zbiorów.
Dział Informacji stanowi ośrodek wiedzy o regionie (gromadzi i udostępnia księgozbiór regionalny, czasopisma lokalne i dokumenty życia społecznego), udziela informacji bibliograficznych, prawnych, a także o Unii Europejskiej i biznesie. W zakresie informacji prawnej wykorzystywany jest System Informacji Lex Polonica.
4) WiMBP od 2006 r. uczestniczy w opracowywaniu bibliografii artykułów z gazet i tygodników – wspólnej bazy bibliotek publicznych i Biblioteki Narodowej (dostępnej przez Internet). W Dziale Informacji bibliografowany jest tygodnik „Przegląd” oraz stały dodatek do „Gazety Wyborczej” - „Zielona Góra”. W 2008 r. sporządzono 822 opisy artykułów, przesłanych drogą elektroniczną do Biblioteki Narodowej.
5) Realizowano wypożyczenia międzybiblioteczne: przyjęto 655 zamówień: 425 z bibliotek, 230 od czytelników indywidualnych; zrealizowano 457 zamówień: 264 z bibliotek, 193 od czytelników indywidualnych (część zamówień wykonano w postaci skanów przesłanych drogą elektroniczną). Zrealizowano także 6 kwerend dla różnych podmiotów.
6) Oprowadzono po Bibliotece oraz Muzeum Książki 209 wycieczki, głównie dzieci i młodzież.
7) W Dziale Informacji Naukowej i Regionalnej z księgozbioru skorzystało 3.401 czytelników, którym udostępniono 9.088 woluminów książek i czasopism oprawnych oraz 1.823 numery czasopism nieoprawnych i 2 dokumenty audiowizualne.
8) W sumie w Bibliotece udzielono 129.651 informacji bibliotecznych, katalogowych i bibliograficznych: w Dziale Informacji 1.017 informacji wymagających więcej poszukiwań (w tym 88 informacji przekazanych e-mailem w ramach usługi Zapytaj bibliotekarza), w Dziale Obsługi Niepełnosprawnych 1.226, w informacji katalogowej 19.448, w Dziale Udostępniania 107.821, w Dziale Zbiorów Specjalnych 139.
4. Działalność naukowa Biblioteki:
Konferencje
Konferencja wojewódzka „Biblioteki publiczne w dobie ery cyfrowej” (7-8 października 2008)
W dwudniowej konferencji udział wzięli bibliotekarze z placówek terenowych województwa. Referentami byli specjaliści w zakresie cyfrowego tworzenia i udostępniania zbiorów ze ¦ląskiej Biblioteki Cyfrowej w Katowicach, Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu oraz zielonogórskiej Biblioteki Norwida. Przedstawione referaty dotyczyły m. in. organizacji i logistyki digitalizacji, platformy cyfrowej EBIB, integracji zasobów informacyjnych regionu lubuskiego, Bibliografii Ziemi Lubuskiej. Konferencja była okazją do poszerzenia wiedzy z zakresu digitalizacji, nabycia umiejętności sprawnego korzystania z elektronicznych serwisów informacyjnych oraz ze zbiorów bibliotek cyfrowych.
Konferencja naukowa „Kultura i społeczeństwo na ¦rodkowym Nadodrzu w XIX i XX wieku” (16 października 2008)
Druga, po ubiegłorocznej, konferencja regionalna WiMBP miała charakter otwarty i skierowana była do wszystkich miłośników historii regionu, zarówno naukowców, jak i pasjonatów, nauczycieli oraz uczniów. Towarzyszyła jej publikacja książkowa zawierająca 25 referatów o zróżnicowanej tematyce, nadesłanych z różnych ośrodków akademickich, bibliotek oraz muzeów, które w skróconej formie zostały przedstawione podczas konferencji. Wywołały one żywą i ciekawą dyskusję uczestników. Wykład wprowadzający pt. „Tożsamość regionalna a podwójna historia miast nadodrzańskich” wygłosiła dr Beata Halicka z Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Tematyka konferencji przyciągnęła do Biblioteki liczne grono zielonogórzan. Patronat honorowy nad całym przedsięwzięciem objął Marszałek Województwa Lubuskiego.
W WiMBP trwają przygotowania do kolejnej, przyszłorocznej edycji tego przedsięwzięcia.
Konferencja naukowa „Spadkobierca Norwida? Wokół romantycznej genealogii Zbigniewa Herberta” (6-7 listopada 2008)
WiMBP włączyła się w obchody roku Zbigniewa Herberta organizując konferencję, która w tytule nawiązywała do patrona książnicy – Spadkobierca Norwida? Wokół romantycznej genealogii Zbigniewa Herberta. Kierownikiem naukowym tego przedsięwzięcia była dr Małgorzata Mikołajczak. Do udziału w sesji zaproszono czternastu wykładowców z renomowanych ośrodków akademickich, m.in.: dr. hab. Piotra Michałowskiego – prof. Uniwersytetu Szczecińskiego, dr. hab. Marka Adamca – prof. Uniwersytetu Gdańskiego, dr. Włodzimierza Torunia z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, dr. hab. Joannę Zach z Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr. hab. Dariusza Pawelca, prof. Uniwersytetu ¦ląskiego oraz pracowników Uniwersytetu Zielonogórskiego. Podczas dwudniowych obrad porównywano dorobek literacki Zbigniewa Herberta i Cypriana Norwida, dyskutowano o poetyckości i „potoczności” obu poetów, poddawano analizie ich utwory poetyckie i odwoływano się do wątków romantycznych w twórczości Herberta. Formuła konferencji pozwoliła dostrzec nowe interpretacje utworów Zbigniewa Herberta oraz zainicjowała kolejne inicjatywy badawcze. W przyszłym roku, przy pomocy finansowej Uniwersytetu Zielonogórskiego, ukaże się publikacja pokonferencyjna zawierająca zaprezentowane wystąpienia.
Ważniejsze publikacje pracowników:
- Bartkowiak P.: Powstanie i zarys działalności Chorągwi Zielonogórskiej ZHP w latach 1956-1960 // W: Ziemia Międzyrzecka : studium z historii i kultury / red. B. Mykietów, M. Tureczek. - Zielona Góra, 2008,
- Simonjetz M.: Oczekiwania i nadzieje na umocnienie pozycji bibliotekarza – w oczach młodych // W: Przyszłość bibliotek w Polsce : materiały z ogólnopolskiej konferencji : Warszawa, 12-13.10.2007 r. / Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich / red. J. Sadowska – Warszawa : SBP, 2008,
- Wasik M.: Przyszłość bibliotek publicznych // W: Przyszłość bibliotek w Polsce : materiały z ogólnopolskiej konferencji : Warszawa, 12-13.10.2007 r. / Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich / red. J. Sadowska – Warszawa : SBP, 2008,
- Bartkowiak P.: Proces oczyszczania księgozbiorów na Ziemi Lubuskiej w okresie stalinowskim (1949-1956) (do wydawnictwa konferencyjnego „Kultura i społeczeństwo na ¦rodkowym Nadodrzu w XIX i XX wieku”),
- Bartkowiak P.: Obchody XXX-lecia PRL w województwie zielonogórskim na podstawie „Gazety Zielonogórskiej” // W: Piastowsko-komunistyczna satysfakcja? : obchody rocznic historycznych i świąt państwowych na ¦ląsku po II wojnie światowej / pod red. J. Nowosielskiej-Sobel, G. Straucholda. - Wrocław, 2008,
- Bartkowiak P.: Oddźwięk wyboru papieża w 1978 roku w świetle materiałów SB i PZPR na Ziemi Lubuskiej // Studia Zachodnie. - Nr 10 (2008),
- Bartkowiak P.: PSL na Ziemi Lubuskiej w świetle prasy wielkopolskiej w latach 1945-1947 (artykuł, w Oddziale Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu),
- Kotlarek D.: Literatura a proza życia - Oddział Związku Literatów Polskich w Zielonej Górze w l. 1961-1989 (do wydawnictwa konferencyjnego „Kultura i społeczeństwo na ¦rodkowym Nadodrzu w XIX i XX wieku”),
- Radziszewska M.: Epoka drzeworytu w dziewiętnastowiecznych polskich tygodnikach ilustrowanych // W: Pro Libris : varia biblioteczne / red. G. Gorzechowski – Zielona Góra, 2008,
- Bartkowiak P.: Działalność nielegalnych organizacji młodzieżowych w latach 1945-1956 na terenie Żar (do „Studiów Zachodnich”),
- Bartkowiak P.: Opinie mniejszości narodowych zamieszkujących Ziemię Lubuską na wybrane wydarzenia w latach 1957-1977 w świetle meldunków Służby Bezpieczeństwa (do Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu),
- Kotlarek D.: Zielona Góra w niemieckim piśmiennictwie do roku 1945 (w ujęciu historyczno-bibliograficznym),
- Kotlarek D.: Zielonogórska prasa do 1945. // Pro Libris nr 4/2008: varia biblioteczne / red. G. Gorzechowski – Zielona Góra,
- Lipińska A.: Wczesne polonica Zielonogórskiej Książnicy. Charakterystyka i typologia (do opublikowania w Pro Libris nr 1/2009(27).
Ogółem w 2008 r. pracownicy WiMBP opublikowali 33 artykuły w „Bibliotekarzu”, Bibliotekarzu Lubuskim”, Piśmie „Pro Libris”, „Regionie”, „Ziemi Międzyrzeckiej”, w czasopismach i materiałach konferencyjnych. Dotyczyły one zagadnień bibliotekarskich, historii i kultury regionu. Brali także udział w konferencjach międzynarodowych, ogólnopolskich oraz w sesjach historycznych wygłaszając na nich referaty lub komunikaty.
Kadra WiMBP, to dobrze wykwalifikowany zespół, stale podnoszący i doskonalący swoje umiejętności. W Bibliotece zatrudnionych jest dwóch doktorów nauk humanistycznych, doktor nauk technicznych oraz bibliotekarz dyplomowany. 42 osoby posiadają wyższe wykształcenie bibliotekarskie, 5 wyższe ogólne i 12 średnie bibliotekarskie. Jeden z młodych pracowników kontynuuje studia doktoranckie.
Badania naukowe:
W 2008 r. zapoczątkowano prace nad szczegółowym opracowaniem korespondencji Herminy von Reuss, żony ostatniego cesarza Niemiec Wilhelma II Hohenzollerna. Dokonano podziału zgromadzonego materiału w języku niemieckim i angielskim na 22 zespoły tematyczne. Prace będą kontynuowane w 2009, finalnie powstanie publikacja charakteryzująca kolekcję dokumentów.
Badania czytelnicze:
W 2008 przeprowadzono badania czytelnicze wśród użytkowników 53. bibliotek publicznych południowej części województwa lubuskiego z siedmiu powiatów, podległych i nadzorowanych przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. C. Norwida w Zielonej Górze. Było to pierwsze badanie związane z wykorzystaniem komputera, multimediów i Internetu w bibliotekach lubuskich. W dobie powszechnej komputeryzacji i cyfryzacji wszelkich zasobów światowych, konieczne wydawało się zbadanie stopnia postępujących przekształceń i tendencji w bibliotekach. Zachodzące zjawiska stale i nieuchronnie zmieniają instytucje, narzucają też bibliotekarzom nowe zadania, do wypełniania których potrzebne są nowe kompetencje. Przeprowadzone badania miały zobrazować poziom komputeryzacji bibliotek i wykorzystania komputera, Internetu i multimediów w bibliotekach, określić oczekiwania użytkowników oraz poziom ich zaspokojenia przez biblioteki i bibliotekarzy.
Informacje zebrane zostały na podstawie badań ankietowych skierowanych do bibliotek publicznych południowej części województwa lubuskiego, nadzorowanych przez Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną im. C. Norwida w Zielonej Górze, oraz do ich użytkowników. Każda z 52 bibliotek terenowych oraz WiMBP przedstawiła dane związane ze stopniem komputeryzacji. Użytkownicy placówek wypełniali ponadto anonimową ankietę, w formie dwustronicowego formularza, dotyczącą wykorzystania komputera i Internetu w bibliotece. Łącznie otrzymano 1.124 ankiety z 52 bibliotek terenowych oraz agend i filii WiMBP. Wyniki badań są aktualnie opracowywane; zostaną opublikowane w Bibliotekarzu Lubuskim oraz przedstawione bibliotekarzom podczas seminarium.
5. Informatyzacja biblioteki:
W roku 2008 w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. C. Norwida podjęto szereg działań, których celem było wdrożenie kolejnych etapów informatyzacji procesów bibliotecznych, poszerzenie oferowanych informacyjnych baz danych, zwiększenie zasięgu działania Centrum Przetwarzania Danych Bibliotecznych, poprawa infrastruktury sieciowej WiMBP, uzupełnienie i wymiana sprzętu komputerowego, a także zmiana łącza internetowego oraz zwiększenie jego przepustowości.
- W ramach realizacji III-go etapu projektu „System sieciowego udostępniania informacyjnych baz danych w WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze” dokonano szeregu inwestycji, zarówno w sprzęt jak i oprogramowanie oraz informacyjne bazy danych. Przedłużono o kolejny rok możliwości udostępniania informacyjnych baz danych, a także zakupiono i udostępniono kolejnych kilkadziesiąt baz, co znacząco poszerzyło, cieszącą się niezwykle dużym zainteresowaniem, ofertę WiMBP.
- Zakupiono dodatkowy dysk twardy w serwerze sieciowym służącym do udostępniania zasobów, a także przeniesiono na niego cześć baz danych, co poprawiło szybkość dostępu informacji i tym samym skróciło czas wyszukiwania.
- Zakupiono 21 komputerów PC, wraz z kartami zabezpieczającymi do Czytelni Ogólnej oraz holu głównego Biblioteki, co pozwoliło na zwiększenie dostępności infrastruktury informacyjnej WiMBP, a także znacznie poprawiło jakość pracy biblioteki poprzez ułatwienie czytelnikom dostępu do zasobów bibliograficznych.
- Zakupiono 6 bezprzewodowych czytników dokumentów elektronicznych eBook, przeznaczonych do bezprzewodowego korzystania z zasobów WiMBP w celu ułatwienia korzystania z zasobów informacyjnych i bibliograficznych WiMBP czytelnikom niepełnosprawnym, starszym a także mającym trudności z poruszaniem się.
- Zakupiono wysokiej klasy serwer sieciowy, wraz ze sprzętem dodatkowym i oprogramowaniem przeznaczonym do wykonywania kopii bezpieczeństwa gromadzonych na nim danych, a także innych informacji przechowywanych w infrastrukturze WiMBP. Pozwoli to na znaczne przyspieszenie procesu wypełniania baz danych, a także znacząco poprawi niezawodność i szybkość dostępu do informacji zarówno z komputerów pracujących w LAN WiMBP, jak również korzystających z zasobów poprzez Internet. Inwestycja pozwoli także na zwiększenie ilości danych przechowywanych na serwerze, poprawi możliwości zarządzania tymi danymi i pozwoli na zwiększanie liczby użytkowników korzystających z DziecioOPAC’a poprzez zakup licencji oprogramowania, bez konieczności inwestowania w sprzęt.
- Zakupiono cztery komputery multimedialne, przeznaczone do tworzenia i udostępniania baz danych oprogramowania DziecioOPAC, wyposażone w dodatkowy sprzęt m.in. skanery A4, drukarki kolorowe laserowe A4 oraz drukarkę laserową monochromatyczną.
- Zakupiono komputerową stację graficzną, wraz z niezbędnym oprogramowaniem, a także profesjonalny skaner formatu A3 do pracowni digitalizacji WiMBP.
- Przeprowadzono reinstalację oprogramowania Kompleksowego Systemu Zarządzania Biblioteką PROLIB i PROMAX funkcjonującego w Bibliotece oraz aktualizację do najnowszej wersji oprogramowania narzędziowego PROGRESS.
- W celu poprawy niezawodności i prędkości transferu danych zmieniono łącze internetowe WiMBP na łącze radiowe o przepustowości 10 MBit/s do węzła sieci miejskiej ZielMAN. Dokonana zmiana pozwoliła na rozwój CPDB oraz przyłączanie kolejnych Bibliotek. Przyłączono do Centrum Przetwarzania Danych Bibliotecznych działającego przy WiMBP kolejne biblioteki terenowe z południowej części województwa lubuskiego m.in. Biblioteki w Kargowej, Sławie i Zaborze.
- Do komputerowej bazy danych wprowadzono w całości zbiory filii nr 4, 2, rozpoczęto wprowadzanie zbiorów filii nr 8 i 12.
- Uruchomiono komputerową rejestrację wypożyczeń i zwrotów w filiach nr 4 i 9 przy ul. Podgórnej.
- Na potrzeby Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej, współtworzonej od 2006 r. z Uniwersytetem Zielonogórskim, w 2008 r. wykonano 12.382 skanów, 1.082 fotografii, umieszczono 777 publikacji. Liczba publikacji ze zbiorów WiMBP umieszczonych w ZBC – 1.763. Od początku działalności ZBC zarejestrowano 62.913 wyświetleń tych materiałów. (w 2008 r. – 32.163).
6. Udzielanie bibliotekom pomocy instrukcyjno - metodycznej i szkoleniowej:
Działalność instrukcyjno-metodyczna
Biblioteka sprawuje nadzór merytoryczny i udziela pomocy 175 bibliotekom publicznym południowej części województwa w 7 powiatach. Na bieżąco prowadzone są konsultacje bezpośrednie i telefoniczne oraz udzielane różnego rodzaju informacje w sprawach związanych z organizacją i działalnością bibliotek. W roku 2008 pracownicy WiMBP 120 razy wyjeżdżali w teren (sprawy organizacyjne, instruktaż ogólny i komputerowy, szkolenia, seminaria, spotkania autorskie i okolicznościowe).
- W ramach sprawowania nadzoru zebrano analizy oraz sprawozdania opisowe i liczbowe z bibliotek terenowych. Na podstawie w/w materiałów dokonano przeliczeń, sporządzono zestawienia zbiorcze i opracowano tabele z podstawowymi danymi dotyczącymi działalności bibliotek w 2007 r., a niezbędne dane statystyczne przekazano do WUS. Opracowano szczegółową analizę dotyczącą sieci bibliotek publicznych województwa za 2007 r. według wytycznych MKiDN.
- Skierowano do władz samorządowych w południowej części województwa lubuskiego kolejne wystąpienia o wyłączenie bibliotek publicznych nie będących samodzielnymi instytucjami kultury ze struktury ośrodków kultury, pisma dotyczące konieczności poprawy warunków lokalowych bibliotek, w sprawie akceptacji kandydatury na stanowisko kierownicze oraz powierzenia funkcji dyrektora, wnioski o awans zawodowy dla bibliotekarzy, a także podziękowania i listy gratulacyjne.
- Przygotowano 11 wniosków o odznaczenia państwowe, odznaki honorowe „Zasłużony dla Kultury Polskiej” oraz dyplomy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla bibliotekarzy nadzorowanej części województwa.
- Koordynowano spotkania autorskie z 7. pisarzami dla dzieci i młodzieży w ramach akcji „Z książką na walizkach” w 26. bibliotekach publicznych południowej części województwa lubuskiego oraz Oddziale dla Dzieci i 3. filiach miejskich WiMBP.
- Udzielono pomocy bibliotekom terenowym w zorganizowaniu 7 spotkań z autorem książek dla młodzieży, Krzysztofem Petkiem, 20 spotkań autorskich z pisarzami dla dzieci: Ewą Chotomską (11), Izabelą Klebańską (5), Pawłem Beręsewiczem (4), 25 spotkań z Barbarą Kosmowską (14) oraz Martą Fox (11) – tworzącymi dla młodzieży i czytelników dorosłych oraz 6 spotkań z Marcinem Wolskim dla czytelników dorosłych.
- Koordynowano podział dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zakup nowości dla 51. bibliotek terenowych. Opracowano propozycję rozdziału środków, sprawdzano weryfikowano wnioski z terenu, wyjaśniano wątpliwości.
- W ramach działalności Dyskusyjnych Klubów Książki przygotowano pod względem organizacyjnym i merytorycznym 30 spotkań autorskich: 23 w bibliotekach terenowych, 7 w Zielonej Górze: w filiach nr 1, 2, 8, 9, 11, Oddziale dla Dzieci oraz w wypożyczalni głównej WiMBP. Województwo lubuskie odwiedzili: Marta Fox, Barbara Kosmowska, Kazimierz Szymeczko, Krzysztof Petek, Paweł Beręsewicz, Marcin Wolski. W Zielonej Górze oraz w terenie działa 37 klubów: 15 dla dzieci i młodzieży, 22 dla dorosłych. W 2008 roku dla moderatorów zorganizowano 4 spotkania warsztatowe: „Polska literatura współczesna”, „PR w bibliotekach”, „Literatura w Internecie”, „E-booki – przyszłość bibliotek”.
- Przygotowano materiały i wypełniono ankiety na potrzeby Instytutu Książki, GUS, Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.
- Opracowano informator statystyczny „Biblioteki publiczne województwa lubuskiego w 2008 r.”
Seminaria i doskonalenie zawodowe
- Zorganizowano seminarium dla dyrektorów i kierowników bibliotek publicznych południowej części województwa lubuskiego, podczas którego podsumowano wyniki w czytelnictwie uzyskane przez biblioteki publiczne w 2007 roku, omówiono wyniki ankiety pt. „Poziom zainteresowania literaturą regionalną czytelników południowej części województwa lubuskiego”, przedstawiono ramowy plan działalności Dyskusyjnych Klubów Książki na rok 2008 oraz poinformowano o możliwościach pozyskania dodatkowych środków dla bibliotek w 2008 roku (6 marca 2008).
- Dla pracowników bibliotek dziecięcych zorganizowano seminarium, podczas którego podsumowano wyniki w czytelnictwie uzyskane przez Oddziały dla Dzieci południowej części województwa w 2007 roku. Uczestnicy wysłuchali także wykładu nt. niekonwencjonalnych form pracy z młodym czytelnikiem i wzięli udział w zajęciach warsztatowych ph. „Czas mandali” (13 marca 2008).
- Zorganizowano 6 seminariów dla bibliotekarzy ze wszystkich siedmiu powiatów podległych WiMBP, podczas których omówiono następujące tematy: „Atrakcyjne formy pracy promocją czytelnictwa”, „Zbiory muzyczne w bibliotekach publicznych – prezentacja najciekawszych pozycji oraz ich wykorzystanie w pracy z czytelnikiem”. Bibliotekarze wymieniali się również doświadczeniami związanymi z ciekawymi formami pracy, akcjami i przedsięwzięciami podejmowanymi w poszczególnych placówkach.
- Bibliotekarze dziecięcy brali udział czterech w szkoleniach z zakresu animacji czytelnictwa dziecięcego. Pierwsze z nich (25 września) miało charakter teoretyczno-warsztatowy i prowadzone było przez pracowników Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz aktorkę Lubuskiego Teatru. Kolejne spotkania w formie warsztatów (13-14 listopada, 5 grudnia) dotyczyły metod integracyjnych pracy z grupą, pedagogiki zabawy, twórczej aktywizacji dzieci i młodzieży, technik twórczego myślenia i działania.
- Przygotowano i przeprowadzono warsztaty z zakresu opracowania dokumentów dźwiękowych i elektronicznych (1), wyszukiwania informacji w bazach katalogowych i bibliograficznych (1) oraz tworzenia prezentacji multimedialnych (3).
- Zorganizowano 9 szkoleń dla pracowników WiMBP, które dotyczyły bibliotek cyfrowych i digitalizacji, polskiej literatury współczesnej, roli bibliotekarzy w społeczeństwie informacyjnym, kreowanie wizerunku firmy. Z okazji obchodów Roku Herberta zaprezentowano sylwetkę Zbigniewa Herberta – jego pasje i dokonania. Przedstawiono też e-booki jako przyszłość bibliotek.
- Przeprowadzono 2. edycje warsztatów z zakresu prawidłowego wprowadzania danych bibliograficznych do bazy komputerowej PROLIB (16-17 października, 17-18 listopada).
- W kwietniu, czerwcu, wrześniu i grudniu zorganizowano warsztaty dla moderatorów oraz uczestników Dyskusyjnych Klubów Książki. Tematyka zajęć dotyczyła polskiej literatury współczesnej, kontaktu z mediami i kształtowania medialnego wizerunku biblioteki, literatury w Internecie, e-booków jako przyszłości bibliotek.
- Wspólnie z Zarządem Oddziału SBP przygotowano seminaria wyjazdowe bibliotekarzy do Kotliny Kłodzkiej (czerwiec 2008) oraz do Gorzowa Wlkp. i Żagania (październik 2008).
- We współpracy z Uniwersytetem Warszawskim przeprowadzono kurs e-learningowy BIBWEB, nt. wyszukiwania informacji w Internecie. Inicjatorem projektu była Fundacja Bertelsmanna, obecnie Uniwersytet Warszawski współpracuje z EBIB i Instytutem Informacji Naukowej i Bibliologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (6 września 2008 - 6 stycznia 2009 r.).
- W ramach staży z Narodowego Centrum Kultury praktyki w Bibliotece odbyły trzy osoby, Praktyki zawodowe odbyło dwóch pracowników Biblioteki Głównej Uniwersytetu Zielonogórskiego, a praktyki studenckie 13 studentów tej uczelni.
- Pracownicy Biblioteki uczestniczyli w ogólnopolskich konferencjach i kursach:
- „Organizacja i zarządzanie bibliotekami publicznymi” (15-18 kwietnia 2008 CEBiD, Filia w Jarocinie),
- Wyjazd szkoleniowy – zapoznanie się z organizacją pracy Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika oraz Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu (20 maja 2008),
- Spotkanie Klubu Użytkowników Promax’a (20 maja 2008, Toruń),
- „Metodyka pracy z czytelnikiem dziecięcym” (3-6 czerwca 2008, CEBID Jarocin),
- „Lobbing na rzecz bibliotek” (23 czerwca 2008, Biblioteka Narodowa, Warszawa),
- „Biblioteka Plus” (11 czerwca 2008, Instytut Książki, Warszawa),
- „Archiwizacja w XXI wieku” (12-13 czerwca 2008, Warszawa),
- „Public relations w organizacji pozarządowej” (26 czerwca 2008, Zielona Góra),
- „Biblioteki akademickie – trendy w zasobach elektronicznych” (30 czerwca 2008, Poznań),
- „Marketing w organizacji pozarządowej” (10 lipca 2008, Zielona Góra),
- III Forum Młodych Bibliotekarzy (11-12 września 2008, Szczecin),
- Zlot Ludzi Książki (15-16 września 2008, Warszawa),
- „Nowe trendy w literaturze i ilustracji dla dzieci. Książka obrazkowa” (22-23 września 2008, Kołobrzeg),
- Seminarium informacyjne „Program dla Europy ¦rodkowej” (23 września 2008, Zielona Góra),
- „Zbiory i zasoby informacyjne bibliotek publicznych wobec aktualnych zmian kulturowych i technologicznych” – konferencja naukowa (23-24 września 2008, Opole),
- Spotkanie koordynatorów DKK (7 października 2008, Instytut Książki, Warszawa),
- VI Ogólnopolska Narada Bibliografów (23-24 października 2008, Warszawa),
udział w targach:
- Książka dla dzieci i młodzieży, VII Poznańskie Spotkania Targowe (22 lutego 2008),
- XII Targi Książki w Krakowie (5-8 listopada 2008).
II. DZIAŁALNO¦Ć POPULARYZATORSKA I KUTURALNO-O¦WIATOWA
1. Działalność wystawiennicza:
W gmachu głównym prezentowano 21 wystaw czasowych: 8 w salonie wystawowym, 13 w holu Biblioteki:
salon:
- Przywrócić uśmiech – jubileusz 15-lecia Warsztatów Terapii Zajęciowej „Winnica” (styczeń-luty),
- Niezatarte świadectwo. Życie i dzieło Henryka Bereski – z archiwum Collegium Polonicum w Słubicach (marzec-kwiecień),
- Fiknijmy koziołka! – ekspozycja prac graficznych znanych ilustratorów poświęconych Koziołkowi Matołkowi (maj),
- Sulechów dawny i współczesny (czerwiec-sierpień),
- Międzynarodowy Konkurs na Rysunek Satyryczny ph. Nafta i Gaz (wrzesień),
- Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej małą ojczyzną wielu narodów (październik),
- Zdzisław Witwicki Ilustracje (listopad),
- Kraina Czarów Bożeny Cajdler-Gruszkiewicz (grudzień),
hol:
- 120 lat międzynarodowego języka esperanto – Lubuski Oddział Polskiego Związku Esperantystów (styczeń-luty),
- Zielonogórskie graffiti – wystawa fotografii Wiesława Szymańskiego (luty-marzec),
- Książki oświecają, wiedzą zachwycają – wystawa z okazji Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci (kwiecień),
- Wystawa fotograficzna Krajobrazy Wenezueli (maj),
- Twarze Indii – wystawa fotografii Jerzego Szewczyka (maj-czerwiec),
- Zbigniew Herbert 1924-1998 – wystawa z okazji 10. rocznicy śmierci poety oraz promocji monet Narodowego Banku Polskiego c(zerwiec, listopad),
- Miasto i Gmina Sulechów – prezentacja osiągnięć (czerwiec-sierpień),
- Winobranie 2007 w obiektywie Łukasza Sawickiego (sierpień-wrzesień),
- Dzieje zabudowy Zielonej Góry (wrzesień),
- Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej małą ojczyzną wielu narodów (październik),
- Twórczość Teresy Wilbik- grafika książkowa dla dzieci (listopad-grudzień),
- Henryk Szylkin – 80.lecie urodzin, 50.lecie pracy twórczej (listopad-grudzień),
- Idą, idą święta... – wystawa sekcji plastycznej Szkoły Podstawowej nr 7 w Zielonej Górze (grudzień).
Zorganizowano ponadto 68 innych ekspozycji, m. in. w Oddziale dla Dzieci, filiach miejskich i Oddziale Obsługi Niepełnosprawnych.
2. Czwartki Lubuskie:
W 2008 roku zorganizowano w WiMBP 20 „Czwartków Lubuskich”:
- Spotkanie z Marcinem ¦wietlickim i Wojciechem Bonowiczem i promocja tomiku wierszy niereligijnych Nieoczywiste (10 stycznia 2008),
- Promocja nr 21 Lubuskiego Pisma Literacko-Kulturalnego „Pro Libris” oraz prezentacja tomiku poezji Czesława Markiewicza pt. Ale i tak (17 stycznia 2008),
- Promocja książki prof. Ludwika I. Lipnickiego Pan Iko, powieść na wtorek (7 lutego 2008),
- Uroczystość wręczenia Lubuskiego Wawrzynu Literackiego i Naukowego za 2007 rok (28 lutego 2008),
- Wieczór wspomnień poświęcony Henrykowi Beresce – tłumaczowi, ambasadorowi kultury polskiej w Niemczech (13 marca 2008),
- Spotkanie autorskie z pisarką Barbarą Kosmowską (10 kwietnia 2008),
- Spotkanie autorskie z Pawłem Huelle, krytykiem literackim, dramatopisarzem, prozaikiem (24 kwietnia 2008),
- Biesiada literacka z udziałem Aarne Puu i Birute Januskaite – pisarzy i tłumaczy z Estonii i Litwy (8 maja 2008),
- Spotkanie z Nikosem Chadzinikolau, poetą i tłumaczem, propagatorem kultury polskiej w Grecji i greckiej w Polsce (15 maja 2008),
- Promocja książki Edwarda Derylaka Cień lasu (29 maja 2008),
- Promocja książki Józef Zych. Na przekór losowi z udziałem Wojciecha Szwajdlera oraz Marszałka Sejmu, Józefa Zycha (5 czerwca 2008),
- Wieczór wspomnień poświęcony twórczości Zbigniewa Herberta, połączony z emisją monet kolekcjonerskich, upamiętniających poetę (19 czerwca 2008),
- Promocja nr 23 Pisma Literacko-Kulturalnego „Pro Libris” (4 września 2008),
- Spotkanie autorskie z Teofilem Lachowiczem połączone z promocją jego najnowszej książki – Dla ojczyzny ratowania ... Szkice z dziejów wychodźstwa polskiego w Ameryce (18 września 2008),
- Promocja tomików poetek ze Stowarzyszenia Jeszcze Żywych Poetów – Bronisławy Raszkiewicz Welon na wiśniach i Haliny Bohuty-Stąpel W tonacjach dur i moll (25 września 2008),
- Promocja książki Izabeli Januszkiewicz Nareszcie w Polsce (23 października 2008),
- Dzień Niepodległej... Promocja banknotu i monet kolekcjonerskich z okazji 90. rocznicy odzyskania niepodległości (13 listopada 2008),
- Jubileusz 80-lecia urodzin i 50-lecia pracy twórczej Henryka Szylkina i promocja monografii pt. Jesienna księga losu (20 listopada 2008),
- Spotkanie autorskie z Marcinem Wolskim, twórcą audycji radiowej „60 minut na godzinę”, autorem około 40 książek (4 grudnia 2008),
- Promocja tomików wierszy poetek ze Stowarzyszenia Jeszcze Żywych Poetów – Krystyny Nawrockiej i Marii Kuleszyńskiej-Kozak (18 grudnia 2008).
Inne imprezy:
- Koncert fortepianowy wenezuelskiego pianisty Sadao Muraki (27 sierpnia 2008),
- Spotkanie ph. „Kulisy archiwów kościelnych w Lubuskiem” oraz promocja książki Tadeusza Dzwonkowskiego i ks. Roberta Kufla Inwentarz archiwalny Kurii Administracji Apostolskiej w Gorzowie (13 października 2008).
3. Praca z czytelnikiem dziecięcym:
- Zorganizowano 33 spotkania autorskie z 7. pisarzami dla dzieci i młodzieży w ramach akcji „Z książką na walizkach” w 22. bibliotekach publicznych południowej części województwa lubuskiego oraz 4 w Zielonej Górze: w Oddziale dla Dzieci i 3. filiach miejskich WiMBP. Wśród zaproszonych twórców książek dla dzieci i młodzieży znaleźli się: Joanna Papuzińska, Barbara Gawryluk, Joanna Zagner-Kołat, Joanna Olech, Wojciech Karwacki, Zbigniew Kozłowski, Arkadiusz Niemirski. Akcję poprzedził konkurs literacko-plastyczny ph. Wychowanie przez czytanie. Dzieci przygotowały zakładki do książek, natomiast bibliotekarze scenariusze działań literackich związanych z twórczością poszczególnych autorów. W kategorii plastycznej jury przyznało 6 nagród i 10 wyróżnień w dwóch grupach wiekowych. W kategorii literackiej nagrodzono 3 prace, a 1 wyróżniono.
- V Wiosenny Konkurs Ortograficzny to przedsięwzięcie skierowane do uczniów zielonogórskich szkół podstawowych oraz gimnazjów (projekt finansowany przez Urząd Miasta). Celem konkursu było promowanie poprawnej polszczyzny, pogłębianie wiedzy z zakresu ortografii języka polskiego, propagowanie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży oraz promocja biblioteki. Zmagania konkursowe poprzedziły zajęcia warsztatowe pt. „Corrida ortograficzna”. W eliminacjach w poszczególnych filiach uczestniczyło 607 uczniów. Dyktando finałowe, które pisało 235 osób, wyłoniło 18 mistrzów ortografii.
- Z okazji Międzynarodowego Dnia Książki Dziecięcej w zielonogórskich bibliotekach dziecięcych zorganizowano Plebiscyt na ulubioną książkę. Filia nr 9 zaprosiła najmłodszych na całonocne spotkanie w bibliotece ph. Noc z Andersenem, podczas którego miały miejsce działania plastyczne, konkursy wiedzy, głośne czytanie baśni Andersena. Od północy można było porozmawiać na czacie z innymi uczestnikami Nocy w bibliotekach Będzina, Dąbrowy Górniczej, Wrocławia oraz bibliotek czeskich. W WiMBP zorganizowano także wystawę poświęconą książce dziecięcej.
- Konkurs plastyczny Wiwat Koziołek Matołek zorganizowany został z okazji 55. rocznicy śmierci Kornela Makuszyńskiego. Poprzedziły go zajęcia warsztatowe przybliżające przygody Koziołka oraz twórców książki – K. Makuszyńskiego i M. Walentynowicz. Na konkurs wpłynęło 260 prac, najlepsze z nich zostały wyeksponowane w Oddziale dla Dzieci. Podczas spotkania finałowego dzieci obejrzały spektakl Małego Studium Teatralnego pt. Zwierzyniec, wręczono też nagrody i wyróżnienia. Uczestnicy mieli okazję zwiedzić wystawę Fiknijmy Koziołka prezentowaną w holu głównym Biblioteki.
- Zainaugurowano całoroczny projekt „Wokół ilustracji”, w ramach którego miało miejsce 17 spotkań z gdańskimi autorami i ilustratorami książek dla dzieci: Joanną Tomaszewską i Wojciechem Kołyszko w Galerii Polskiej Ilustracji Książkowej w WiMBP oraz w filiach nr 5, 9, 11. Spotkania poprzedzone zostały zajęciami kulturalno-edukacyjnymi, nawiązującymi do twórczości artystów, przygotowanymi i prowadzonymi przez bibliotekarzy dziecięcych. Przedsięwzięcie zakończyło się sympozjum 12 grudnia 2008 r., skierowanym do bibliotekarzy dziecięcych. W spotkaniu, zorganizowanym w zielonogórskiej Bibliotece, uczestniczyło 25 nauczycieli – bibliotekarzy oraz bibliotekarzy dziecięcych z województwa lubuskiego. Spotkanie zakończyło się dyskusją i wymianą doświadczeń. Projekt patronatem honorowym objęło Stowarzyszenie Przyjaciół Książki dla Dzieci (Polska Sekcja IBBY).
- Ferie dla dzieci ph. „Zima lubi dzieci najbardziej na świecie” to interesująca alternatywa spędzenia wolnego czasu w bibliotece. Poprzez różnorodność form opartych na literaturze i muzyce, warsztaty plastyczne, zajęcia ruchowe i inne, uczestnicy mieli możliwość rozwijać wyobraźnię i fantazję twórczą, nauczyć się samodzielnego poszukiwania informacji i zdobywania wiedzy, poszerzyć swoje zainteresowania i wziąć udział we wspólnej zabawie.
- Po raz szósty Biblioteka włączyła się w obchody Dni Niemieckich, organizowanych wspólnie z Uniwersytetem Zielonogórskim. 8 października w sali dębowej Biblioteki spotkali się najmłodsi czytelnicy – przedszkolaki, 10 października – uczniowie młodszych klas szkół podstawowych na VI Przeglądzie Małych Form Artystycznych ph. Zabawy językiem niemieckim. Popisywali się znajomością języka niemieckiego prezentując piosenki, wiersze, gry, zabawy i scenki teatralne w tym języku. Uczniowie klas I-III szkół podstawowych obejrzeli spektakl Pan Gutenberg w Zielonej Górze w języku polskim i niemieckim. Podczas przedstawienia mieli okazję obejrzeć z bliska inkunabuły i starodruki ze zbiorów Muzeum Książki WiMBP. Spotkanie dzieci przedszkolnych zakończyło się wspólnymi zabawami. Wszyscy uczestnicy otrzymali od organizatorów i sponsorów słodkie upominki.
- Inne działania:
- IX Przegląd Mistrza Pięknego Czytania ph. Podróże z bohaterami książek Kornela Makuszyńskiego to impreza cykliczna dla uczniów zielonogórskich szkół podstawowych i gimnazjów. W finale w WiMBP uczestniczyło 49 osób, spośród których jury wyłoniło Mistrzów i Wicemistrzów w trzech kategoriach wiekowych, przyznano też 13 wyróżnień.
- W ramach Tygodnia Bibliotek akcji w Oddziale dla Dzieci otwarto wystawę pt. „Książka Artystyczna”, prezentującą prace uczniów szkół podstawowych – pokłosie warsztatów plastycznych w zielonogórskim Gimnazjum nr 3. W Filii nr 9 w cyklu „Przypominamy zapomniane” przeprowadzono warsztaty dla grup przedszkolnych (3-6.latków) przybliżające postać Koziołka Matołka. W Filii nr 11 odbyła się prelekcja Waldemara Stempniewskiego, podróżnika, rowerzysty oraz warsztaty plastyczne „Podróże z Koziołkiem Matołkiem”.
- Z okazji Europejskiego Dnia Logopedii – 7 marca w Oddziale dla Dzieci odbyły się zajęcia z przedszkolakami oraz darmowe konsultacje z logopedami. Głównym organizatorem był Polski Związek Logopedów, Oddział w Zielonej Górze.
- W Filii nr 2 zorganizowano 15 spotkań ph. Osiedle Pomorskie czyta dzieciom, czyli wychowanie przez czytanie.
- Z cyklu Filozofia wg Bromby w Filii nr 9 zorganizowano dwa spotkania gimnazjalistów i licealistów z dr. Piotrem Bylicą z Uniwersytetu Zielonogórskiego na temat prawdy i czasu.
- ¦wiat Ani z Zielonego Wzgórza to konkurs plastyczny z okazji 100. Rocznicy wydania książki – dla uczniów SP nr 11, 21 i Chrześcijańskiej SP Salomon, pod patronatem i przy wsparciu finansowym Spółdzielni Mieszkaniowej Kisielin (Filia nr 2).
- W 2008 roku miały miejsce finały 4 konkursów organizowanych przez Oddział dla Dzieci. Podczas imprez finałowych wręczono laureatom nagrody i dyplomy, wystąpiły przedszkolaki z Miejskiego Przedszkola nr 24, grupa teatralna „Mróweczki” ze Szkoły Podstawowej nr 11, uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej oraz Małe Studium Teatralne.
- W lipcu i sierpniu odbyło się 12 spotkań dla dzieci pozostających podczas wakacji w mieście ph. Czarodziej Kleks – Wakacje 2008 w Oddziale dla Dzieci, podczas których prowadzono zajęcia plastyczne, gry, zabawy literackie i ruchowe przy muzyce, prezentowano filmy VHS i DVD.
- Małe Studium Teatralne zaprezentowało 15 przedstawień, dla ok. 1500 widzów. Prezentowane były spektakle: Kociopsiki, Zwierzyniec, Malutka czarownica.
- W Bibliotece odbyły się 74 lekcje biblioteczne: 63 w Oddziale dla Dzieci i filiach miejskich, 11 w Dziale Zbiorów Specjalnych; zorganizowano ponadto 13 lekcji muzealnych.
- Realizacja cyklicznych zajęć dla dzieci i młodzieży w filiach miejskich: Mandala – zapisane w kole, Znam się na misiach, Jesienne warsztaty, O czym szumią wierzby, zajęcia koła teatralnego „Buła – Bibuła”.
4. Działania zmierzające do wyrównywania szans w dostępie do dóbr kultury:
Oddział Obsługi Niepełnosprawnych w 2008 r. pracował z 563 czytelnikami. Biblioteka oferowała im przez cały rok akcję „Książka na telefon”, w ramach której dostarczano nieodpłatnie książki do domu czytelnikom nie poruszającym się samodzielnie, chorym i starszym. Niektóre biblioteki terenowe (Nowa Sól, ¦wiebodzin, Gozdnica, Szprotawa, Sulechów) korzystają także ze zbiorów Działu Niepełnosprawnych WiMBP, wymieniając je kilka razy w roku i wypożyczając swoim niepełnosprawnym czytelnikom. Taka forma współpracy wpływa na wyrównanie dostępu tych czytelników do nowości „książki mówionej”. W 2008 roku w ten sposób udostępnianych było 345 tytułów (6.211 wol.).
W ciągu całego roku prowadzono szereg działań integracyjnych ze środowiskami osób niepełnosprawnych. Było to m. in. 44 spotkania z elementami biblioterapii z grupami uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej „Tęcza” oraz „Winnica”, a także z Ośrodka dla Dzieci Niepełnosprawnych „Promyk”, 40 spotkań samopomocowych z grupą chorych na stwardnienie rozsiane „Biegusy”. WiMBP włączyła się także w organizację uroczystości jubileuszu Warsztatów Terapii Zajęciowej „Tęcza”. W Oddziale Obsługi Niepełnosprawnych przyjęto w ub. roku 37 wycieczek.
Zakupiono 6 bezprzewodowych czytników dokumentów elektronicznych eBook, przeznaczonych do bezprzewodowego korzystania z zasobów WiMBP w celu ułatwienia korzystania z zasobów informacyjnych i bibliograficznych WiMBP czytelnikom niepełnosprawnym, starszym, a także mającym trudności z poruszaniem się.
III. DZIAŁALNO¦Ć WYDAWNICZA
Nakładem wydawnictwa WiMBP Pro Libris ukazały się następujące publikacje:
1. prace zbiorowe:
- Kultura i społeczeństwo na ¦rodkowym Nadodrzu w XIX i XX wieku, [wydawnictwo konferencyjne],
- Jesienna księga losu. Księga jubileuszowa Henryka Szylkina,
- Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej Polskiej Małą Ojczyzną Wielu Narodów. Publikacja towarzysząca wystawie,
2. opracowanie bibliograficzne:
- Dawid Kotlarek, Zielona Góra w niemieckim piśmiennictwie do roku 1945 (w ujęciu historyczno-bibliograficznym),
3) tłumaczenie:
- Robert Steidl, Wolfgang Renner, Problemy fermentacji win [poradnik, tłumaczenie z języka niemieckiego],
4) literatura piękna:
- Edward Derylak, Cień lasu [powieść],
- Władysław Łazuka, Gdzie szybki Drawy bieg [wiersze],
- Adam Żuczkowski, A w ustach węzeł słów [wiersze],
- Jacek Katos Katarzyński, Oko jak imperator... [tomik prozatorsko-poetycki],
- Janina Elżbieta Wilga, Fraszki i inne fatałaszki [zbiór fraszek].
5) wydawnictwa ciągłe:
Kontynuowano wydawanie Lubuskiego Pisma Literacko-Kulturalnego Pro Libris, które od 2004 roku stało się kwartalnikiem. W 2008 roku ukazały się numery 1(22), 2(23), 3(24), 4(25), wszystkie w polsko-niemieckiej wersji językowej. Promocja pierwszego i trzeciego numeru miała miejsce w WiMBP w Zielonej Górze, drugiego w Słubicach, czwartego jest planowana w Zielonej Górze w styczniu 2009 r. Dwa pierwsze poświęcono wartościom, kolejne mniejszościom narodowym. Wydano kolejne numery pisma branżowego Bibliotekarz Lubuski 1(25)2008, nr 2(26)2008.
IV. WAŻNIEJSZE WYDARZENIA KULTURALNE
1. Podczas Czwartku Lubuskiego 28 lutego 2008 wręczono nagrody za najlepszą książkę literacką i naukową autorów mieszkających na ¦rodkowym Nadodrzu Lubuski Wawrzyn Literacki i Lubuski Wawrzyn Naukowy za 2007 rok.
Jury pod przewodnictwem Andrzeja K. Waśkiewicza, spośród 32 zgłoszeń, za najlepsze książki literackie 2007 r. uznało dwie publikacje: Janusza Koniusza „Po wyjściu z arki" (poezja) oraz Ludwika I. Lipnickiego „Pan Iko, powieść na wtorek". Nominacjami do Lubuskiego Wawrzynu Literackiego Jury uhonorowało: prozę Beaty Igielskiej "Bon vayage i inne opowiadania" oraz tomiki poetyckie Katarzyny Jarosz-Rabiej „Dorosnąć do bólu", Bronisławy Raszkiewicz „Welon na wiśniach", Marzeny Więcek „Gra w cyrkiel".
Jury pod przewodnictwem prof. dr hab. Czesława Osękowskiego spośród 16 zgłoszonych publikacji za najlepszą książkę naukową o tematyce regionalnej uznało opracowanie Tomasza Andrzejewskiego „Rechenbergowie w życiu społeczno-gospodarczym księstwa głogowskiego w XVI-XVII wieku”. Nominacjami do Lubuskiego Wawrzynu Naukowego Jury uhonorowało: Wojciecha Eckerta "Fortyfikacje nadodrzańskie w procesie rozwoju nowożytnej sztuki fortyfikacyjnej w XVII-XIX w.", Jarosława Kuczera „Szlachta w życiu społeczno-gospodarczym księstwa głogowskiego w epoce habsburskiej 1526-1740" i Edwarda Rymara „Klucz do ziem polskich czyli dzieje Ziemi Lubuskiej aż po jej utratę przez Piastów i ugruntowanie władzy margrabiów brandenburskich".
2. 18 czerwca 2008 r. w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. C. Norwida w Zielonej Górze odbyła się promocja Gminy i Miasta Sulechów. Osiągnięcia gminy przedstawił burmistrz – Ignacy Odważny oraz kierownik Wydziału Pozyskiwania ¦rodków Unijnych i Promocji Gminy Sulechów – Edward Fedko. Na scenie zaprezentował się chór „Crescendo”, zespół wokalno-instrumentalny „Łubudubu”, zespół taneczny „Jump” i mali akrobaci. Występy zyskały ogromne uznanie publiczności. Goście mogli również skosztować regionalnych potraw i smakołyków. Promocji towarzyszyły wystawy: „Sulechów dawny i współczesny” oraz „Miasto i Gmina Sulechów - prezentacja osiągnięć”.
3. Biblioteka była współorganizatorem IX Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. E. Paukszty „Małe ojczyzny” w Kargowej.
4. 8 maja 2008 r. w nowym gmachu WiMBP w Gorzowie Wlkp. bibliotekarze z całego województwa lubuskiego obchodzili swoje święto. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele bibliotek publicznych, pedagogicznych oraz uczelnianych naszego regionu. Wojewódzki Dzień Bibliotekarza był okazją do uhonorowania i wyróżnienia niektórych z nich odznaczeniami państwowymi, resortowymi i SBP oraz dyplomami Marszałka Województwa. Po gratulacjach i życzeniach uczestnicy okolicznościowego spotkania wysłuchali koncertu piosenek francuskich w wykonaniu gorzowskich aktorów. Poza oficjalnymi obchodami święta bibliotekarzy, bawili się oni podczas majowej imprezy plenerowej w Przylepie zorganizowanej wspólnie z Zarządem Oddziału Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
V. POZYSKIWANIE DODATKOWYCH ¦RODKÓW
1) Biblioteka pozyskała na realizację wielu zadań dodatkowe środki z Programów Operacyjnych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego:
PO Herbert
• „Spadkobierca Norwida? Wokół romantycznej genealogii Zbigniewa Herberta: - konferencja naukowa” - kwota dofinansowania: 10.000 zł,
PO Promocja czytelnictwa
• „Wydanie dwóch numerów kwartalnika - Lubuskie Pismo Literacko-Kulturalne „Pro Libris” - kwota dofinansowania: 20.000 zł,
• „Zakup nowości wydawniczych” - kwota dofinansowania: 91.632 zł,
• „Cykl szkoleń z zakresu animacji czytelnictwa dziecięcego” - kwota dofinansowania: 7.000 zł,
• „Wokół ilustracji – spotkania warsztatowe dla dzieci i sympozjum dla bibliotekarzy pracujących z dziećmi” - kwota dofinansowania: 5.000 zł,
PO Mecenat Państwa 2008
• „System sieciowego udostępniania informacyjnych baz danych w WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze – etap III” - kwota dofinansowania: 226.325 zł.
2) ¦rodki z Instytutu Książki:
• „Dyskusyjne Kluby Książki” - kwota dofinansowania: 63.700 zł.
3) ¦rodki z budżetu Urzędu Miasta Zielona Góra:
• publikacje Oficyny Wydawniczej Pro Libris, kwota dofinansowania: 12.000 zł,
• zorganizowany wypoczynek dzieci i młodzieży Ferie zimowe 2008, kwota dofinansowania: 2.200 zł,
• Konferencja naukowa i publikacja wydawnictwa pn. „Kultura i społeczeństwo na ¦rodkowym Nadodrzu w XIX i XX wieku”, kwota dofinansowania: 4.000 zł,
• „V Wiosenny Konkurs Ortograficzny. Konkurs wiedzy dla uczniów szkól podstawowych oraz gimnazjów”, kwota dofinansowania: 2.500 zł,
• Lubuski Wawrzyn Literacki – 5.000 zł.
4) ¦rodki z budżetu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego:
• Lubuski Wawrzyn Naukowy – 5.000 zł,
• Konferencja naukowa „Kultura i społeczeństwo na ¦rodkowym Nadodrzu w XIX i XX wieku” – 1.500 zł,
• Konferencja wojewódzka „Biblioteki publiczne w dobie ery cyfrowej” – 500 zł (środki dla SBP).
5) Inni sponsorzy przekazali na nagrody oraz inne koszty organizacji uroczystości wręczenia Lubuskiego Wawrzynu Literackiego i Naukowego kwotę 5.000 zł.
6) Fundacja Współpracy Polsko – Niemieckiej dofinansowała publikację 3 numerów „Pro Libris” Lubuskiego Pisma Literacko-Kulturalnego w wysokości 50.000 zł (projekt realizowany od grudnia 2008 do czerwca 2009).
7) Pozyskano również środki od różnych sponsorów na publikacje, głównie z literatury pięknej:
• Edward Derylak, Cień lasu – 6.000 zł,
• Władysław Łazuka, Gdzie szybki Drawy bieg – 5.000 zł,
• Adam Żuczkowski, A w ustach węzeł słów – 3.000 zł,
• Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej Polskiej Małą Ojczyzną Wielu Narodów. Publikacja towarzysząca wystawie - 5.200 zł,
• Janina Elżbieta Wilga, Fraszki i inne fatałaszki – 3.000 zł.
Z Narodowego Banku Polskiego pozyskano na organizację dwóch okolicznościowych imprez 7.900 zł.
Łączna wysokość środków pozyskanych w 2008 roku – 541.457 zł.
Z wynajmu pomieszczeń Biblioteki pozyskano 26.761 zł.
Z tytułu opłat bibliotek terenowych za korzystanie z Centrum Przetwarzania Danych Bibliotecznych oraz pobieranie opisów bibliograficznych pozyskano 23.200 zł.
Ze sprzedaży „cegiełek” wpłynęło do Biblioteki 29.660 zł.
Złożono 8 wniosków do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o dofinansowanie przedsięwzięć planowanych w 2009 r.
VI. INWESTYCJE I REMONTY, SPRAWY LOKALOWE
Budynek główny
1. W oparciu o postępowanie przetargowe przygotowano projekty budowlano-wykonawcze wymiany elewacji, docieplenia dachu, wymiany wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania i wentylacji w budynku głównym.
2. Opracowano dokumentację projektu wykonawczego instalacji systemu sygnalizacji pożaru dla budynku WiMBP wraz z kosztorysami i przedmiarami robót.
3. Przeprowadzono remont szatni i holu w oddziale dla Dzieci, z wymianą wieszaków i zakupem szafek odzieżowych.
4. W oknach Czytelni Ogólnej i Czytelni Prasy zamontowano rolety w celu zapewnienia przyciemnienia przy stanowiskach komputerowych dla czytelników.
5. W Czytelni Prasy obudowano wcześniej zainstalowane klimatyzatory.
6. Pomalowano ściany w sali dębowej, jej zapleczu oraz w salonie wystawowym.
7. Przeprowadzono remont pokoju socjalnego na II piętrze z wymianą mebli kuchennych i wykładziny, wymieniono podłogę w pokoju gościnnym.
8. W celu zabezpieczenia przed przeciekaniem oczyszczono i zaizolowano powierzchnię dachu części niskiej nad salą dębową i salonem wystawowym. Pomalowano i wymieniono zalane kasetony sufitowe w sali dębowej.
9. Prowadzono bieżące remonty dźwigów osobowych i towarowych oraz automatycznych drzwi wejściowych w budynku głównym WiMBP.
10. Dokonano częściowej wymiany oraz naprawy elementów instalacji klimatyzacji, wentylacji oraz wodociągowej w budynku głównym.
Filie miejskie
1. Przeprowadzono kapitalny remont Filii nr 12 przy ul. Morelowej. Zakres prac obejmował szpachlowanie i malowanie ścian i sufitu, położenie paneli podłogowych oraz zamontowanie nowych opraw oświetleniowych. Pomalowano również regały, zakupiono ladę biblioteczną, stoliki i krzesła.
2. Zamontowano zewnętrzne lampy z czujnikiem ruchu nad drzwiami wejściowymi do filii nr 2 (os. Pomorskie), 8 (os. Zastalowskie) oraz w filiach nr 4 i 9 (ul. Podgórna). W filiach na ul. Podgórnej zamontowano i uruchomiono również czujnik automatyki pogodowej do sterowania gazową instalacją centralnego ogrzewania.
Poza tym w Bibliotece prowadzono drobne remonty i bieżącą konserwację innych obiektów i pomieszczeń w celu zachowania ich właściwego stanu technicznego, podniesienia funkcjonalności i estetyki Biblioteki oraz zapewnienia prawidłowej pracy urządzeń i sprzętu.
VII. DANE STATYSTYCZNE
Lp. | Nazwa zadania | Ilość |
1. | zakup książek | 8.246 |
2. | zakup zbiorów specjalnych | 263 |
3. | liczba czytelników | 26.935 |
4. | liczba wypożyczeń na zewnątrz | 451.608 |
5. | liczba wypożyczeń na miejscu | 171.902 |
6. | lekcje biblioteczne | 74 |
7. | lekcje muzealne | 13 |
8. | konferencje, sesje naukowe | 11 |
9. | spotkania autorskie | 31 |
10. | szkolenia | 27 |
11. | konkursy | 30 |
12. | wystawy | 89 |
13. | wycieczki | 209 |